Trong những năm gần đây, ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) đã trở thành một trong những ưu tiên chiến lược của doanh nghiệp toàn cầu, trong đó Việt Nam không phải là ngoại lệ. Tuy nhiên, tại phần lớn các doanh nghiệp, yếu tố xã hội trong ESG vẫn chưa được đánh giá đúng mức. Các cuộc thảo luận thường tập trung vào môi trường và quản trị, trong khi yếu tố xã hội – liên quan đến con người, cộng đồng và lực lượng lao động – lại chưa được tích hợp một cách bài bản vào chiến lược tài chính.
Khoảng trống này không chỉ đặt ra thách thức, mà còn mở ra cơ hội cho các CFO tại Việt Nam tiên phong trong việc kết nối hiệu suất xã hội với hiệu quả tài chính và phát triển bền vững.
Trong bối cảnh doanh nghiệp toàn cầu ngày càng bị đo lường không chỉ bởi lợi nhuận mà còn bởi tác động với xã hội và môi trường, yếu tố “Xã hội” (Social) trong ESG đang nổi lên như một ưu tiên chiến lược – đặc biệt với vai trò của Giám đốc Tài chính (CFO).
Hội đồng Doanh nghiệp Thế giới vì Phát triển Bền vững (WBCSD) cùng Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) đã phát hành bản dịch tiếng Việt của tài liệu hướng dẫn “Advancing the ‘S’ in ESG”. Đây không chỉ là một tài liệu hướng dẫn quan trọng nhằm hỗ trợ các CFO Việt Nam hiểu và tích hợp các yếu tố xã hội vào chiến lược tài chính và hoạt động kinh doanh của họ.
Bối cảnh kinh doanh toàn cầu đang chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ sang mô hình “chủ nghĩa tư bản vì các bên liên quan”. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp không chỉ còn tập trung vào lợi nhuận của cổ đông mà còn phải xem xét đến lợi ích của nhân viên, cộng đồng và môi trường. Như Larry Fink, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của BlackRock, đã nhấn mạnh, các công ty ngày nay cần có mục đích xã hội để phát triển bền vững.
Sự kỳ vọng ngày càng cao từ nhà đầu tư và người tiêu dùng về tác động xã hội của doanh nghiệp đang định hình lại toàn bộ cục diện kinh doanh.
Thêm vào đó, hệ thống pháp lý quốc tế đang ngày càng chú trọng đến các quy định liên quan đến ESG, điển hình như Chỉ thị về Thẩm định Tính bền vững của Doanh nghiệp (CSDDD) của Liên minh Châu Âu. Những quy định này đang tạo ra hiệu ứng lan tỏa, tác động đến các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam. Bản thân Việt Nam cũng đã thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với phát triển bền vững và đang từng bước xây dựng các quy định liên quan đến ESG.
Điều quan trọng mà các CFO cần nhận thức rõ là các vấn đề xã hội không còn là yếu tố tách biệt với kết quả tài chính. Chúng đang ngày càng được công nhận là động lực chính tạo ra giá trị dài hạn. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự bất bình đẳng có thể làm suy yếu hiệu suất kinh doanh, trong khi các công ty dẫn đầu về quyền con người và điều kiện làm việc tốt thường có doanh thu và khả năng tạo việc làm vượt trội.
Sự thay đổi này không chỉ là vấn đề đạo đức mà còn là sự thay đổi căn bản trong kỳ vọng về cách doanh nghiệp vận hành, với những tác động trực tiếp đến hiệu quả tài chính.
Việc các bên liên quan ngày càng quan tâm đến yếu tố xã hội đồng nghĩa với việc các công ty bỏ qua khía cạnh này có nguy cơ đánh mất niềm tin của nhà đầu tư, đối mặt với sự phản đối của người tiêu dùng và gặp khó khăn trong việc thu hút nhân tài, tất cả đều ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận.
Sự phát triển của các quy định toàn cầu cũng mang đến cả thách thức và cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các ngành xuất khẩu. Mặc dù việc tuân thủ các quy định mới có thể đòi hỏi đầu tư ban đầu, nhưng việc chủ động áp dụng sớm có thể mang lại lợi thế cạnh tranh bằng cách đáp ứng nhu cầu của khách hàng quốc tế và đảm bảo khả năng tiếp cận thị trường.
Tại Việt Nam, xu hướng này càng trở nên cấp thiết dưới tác động của:
Hiệu suất xã hội không còn là một khoản chi phí hay hoạt động từ thiện – mà là một khoản đầu tư tạo ra lợi nhuận, thông qua:
✅ Nâng cao năng suất và tinh thần làm việc
✅ Giảm rủi ro pháp lý và truyền thông
✅ Tăng khả năng tiếp cận thị trường xuất khẩu
✅ Củng cố thương hiệu nhà tuyển dụng và nhà cung ứng đáng tin cậy
Tài liệu “Advancing the ‘S’ in ESG”) là công cụ thiết thực giúp các CFO chuyển đổi tư duy từ “báo cáo xã hội” sang “quản trị hiệu suất xã hội gắn với tài chính”.
Tài liệu này được thiết kế để giúp các nhà lãnh đạo doanh nghiệp hiểu rõ, định hướng và lên kế hoạch cho các tác động liên quan đến xã hội và tự nhiên trong toàn bộ hoạt động của họ.
Một số điểm chiến lược đáng chú ý:
Hiệu suất xã hội mạnh mẽ có thể mang lại nhiều lợi ích tài chính cụ thể:
Ngược lại, việc quản lý hiệu suất xã hội một cách thụ động có thể dẫn đến các rủi ro như tổn hại uy tín, gián đoạn chuỗi cung ứng và mất thị phần. Việc chủ động tập trung vào đổi mới xã hội có thể tạo ra các cơ hội kinh doanh mới và thúc đẩy tăng trưởng toàn diện. Sự tham gia tích cực của các bên liên quan đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng khả năng phục hồi kinh doanh dài hạn, và việc tích hợp thẩm định về nhân quyền và môi trường sẽ củng cố lòng tin với các bên liên quan.
Sự thay đổi vai trò của CFO để bao gồm lãnh đạo ESG đòi hỏi các kỹ năng và quan điểm mới, vượt ra ngoài chuyên môn tài chính truyền thống. Các CFO cần trở nên thành thạo trong việc hiểu và truyền đạt giá trị của các yếu tố phi tài chính như hiệu suất xã hội cho các nhà đầu tư và các bên liên quan khác.
Mức độ nhận thức và áp dụng ESG ở các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn còn khác biệt. Có một khoảng cách đáng kể giữa mục tiêu và hành động trong việc thực hiện ESG, với các doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FIE) thường đi đầu trong lĩnh vực này.
Việc triển khai yếu tố “Xã hội” ở Việt Nam đối mặt với một số thách thức cụ thể:
Tuy nhiên, Việt Nam cũng có những cơ hội lớn để thúc đẩy yếu tố “Xã hội” trong ESG:
Việc nâng cao nhận thức và hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) trong việc tích hợp hiệu quả ESG, đặc biệt là yếu tố xã hội, là rất quan trọng để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững quốc gia và nâng cao khả năng cạnh tranh tổng thể của nền kinh tế. Bối cảnh pháp lý đang phát triển, dù hiện tại còn nhiều thách thức, nhưng cho thấy cam kết ngày càng tăng của chính phủ đối với phát triển bền vững, hứa hẹn một môi trường thuận lợi hơn cho việc áp dụng ESG trong tương lai.
Để thúc đẩy yếu tố “Xã hội” trong ESG, các CFO Việt Nam nên thực hiện các bước sau:
Nếu trước đây ESG là sân chơi của bộ phận CSR hay phát triển bền vững, thì ngày nay, chính CFO là người gánh vác trọng trách đưa hiệu suất xã hội vào trung tâm chiến lược tài chính. Việc này không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững hơn, mà còn tăng tính sẵn sàng trước các yêu cầu từ thị trường, nhà đầu tư và chuỗi cung ứng toàn cầu.
📌 Tài liệu “Đẩy mạnh yếu tố xã hội trong ESG” là một kim chỉ nam chiến lược, không thể thiếu với các CFO đang muốn đón đầu xu hướng này.
👉 Bạn có thể tải bản dịch tiếng Việt của tài liệu tại đây:
[pdf_embed url=”https://bizzi.vn/wp-content/uploads/2025/05/primer_vn2.pdf”]
Monitor Bizzi To quickly receive the latest information:
CÔNG TY TNHH BIZZI VIETNAM - Địa chỉ ĐKKD: Số 2-4-6 Đường số 5, Phường An Lợi Đông, TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh
© 2023 Bizzi. All rights reserved.
