Bạn có đang dành quá nhiều đêm thức trắng để gộp file Excel, kiểm tra hóa đơn, và chạy theo những con số trong mùa kiểm toán?”
Trong hơn 5 năm đồng hành với hàng trăm CFO và kế toán trưởng, đội ngũ Bizzi Vietnam nhận thấy một mẫu số chung:
Điều khiến họ kiệt sức không phải vì công việc phức tạp, mà vì khối lượng công việc thủ công khổng lồ.
Đây chính là rào cản khiến nhiều CFO truyền thống khó dành thời gian cho các chiến lược dài hạn.
Và đó cũng là lý do AI CFO – CFO ứng dụng AI và tự động hóa – trở thành xu hướng tất yếu, giúp bộ phận tài chính giải phóng sức lao động thủ công, tối ưu vận hành và ra quyết định nhanh chóng dựa trên dữ liệu.
Khoảng 70% thời gian của CFO bị “đốt cháy” vào công việc thủ công
Trung bình một CFO dành 60-70% thời gian mỗi tháng cho các hoạt động không tạo ra giá trị chiến lược, bao gồm:
- 2-3 ngày gộp file Excel từ các phòng ban, chi nhánh, công ty con.
- 4-6 giờ viết financial commentary cho báo cáo trình HĐQT.
- Hàng chục giờ cùng team xử lý hóa đơn, đối soát chứng từ, kiểm tra tính hợp lệ
- Căng thẳng mùa kiểm toán do tài liệu phân tán, dữ liệu chưa chuẩn hóa.
Điều này khiến CFO không còn thời gian cho các nhiệm vụ quan trọng như:
- Lập kế hoạch chiến lược tài chính.
- Phân tích rủi ro và cơ hội đầu tư. Đào tạo và dẫn dắt đội ngũ tài chính – kế toán.
Điều này khiến CFO không còn thời gian cho các nhiệm vụ quan trọng như hoạch định chiến lược, phân tích rủi ro đầu tư hay dẫn dắt đội ngũ tài chính.
Trong khi đó, một nhóm CFO tiên phong đã bắt đầu ứng dụng AI và tự động hóa, từ đó giải phóng quỹ thời gian, tập trung vào vai trò lãnh đạo chiến lược và tăng trưởng doanh nghiệp.
CFO truyền thống vs. CFO ứng dụng AI
CFO truyền thống – bận rộn nhưng chưa hiệu quả, bị “trói tay” bởi quy trình thủ công
Các CFO truyền thống dựa vào kinh nghiệm, uy tín và trực giác, nhưng mỗi tháng họ thường phải:
- Dành 2 ngày để hoàn thiện báo cáo gửi Ban giám đốc
- 6 giờ cho phần bình luận tài chính (financial commentary)
- 3–4 giờgộp và hợp nhất file Excel từ nhiều phòng ban
- Căng thẳng trong kỳ kiểm toán vì tài liệu bị phân tán
Điểm mạnh của CFO truyền thống
- Tỉ mỉ và đáng tin cậy: Những CFO này có kiến thức chuyên môn sâu và khả năng phân tích dựa trên nhiều năm kinh nghiệm.
- Có uy tín và kỹ năng lãnh đạo, giúp giữ vững niềm tin từ Ban giám đốc.
Điểm yếu:
- Quy trình thủ công chậm và tốn kém, đặc biệt khi doanh nghiệp mở rộng quy mô.
- Dễ sai sót do dữ liệu phân tán và không đồng bộ.
- Khó tạo tầm nhìn tổng thể, chỉ xử lý số liệu quá khứ thay vì dự báo tương lai.
- 70% thời gian dành cho xử lý báo cáo, chỉ còn 30% để hoạch định chiến lược.
CFO ứng dụng AI – lãnh đạo chiến lược, không chỉ là người kiểm soát
CFO ứng dụng AI vẫn giữ vai trò lãnh đạo nhưng được tăng tốc bởi công nghệ. Thay vì “chìm” trong Excel, họ tận dụng AI và tự động hóa để tập trung vào tối ưu vốn lưu động, dự báo và ra quyết định chiến lược.
- Tự động hóa báo cáo định kỳ với ChatGPT + Python và những công cụ hỗ trợ khác
- Tạo financial commentary trong 10 phút: AI phân tích biến động Actual vs. Budget, giải thích nguyên nhân tăng/giảm và xuất ra bản phân tích chi tiết
- Xây dựng mô hình phân tích chỉ từ prompt đơn giản: Thử nghiệm các kịch bản “what-if” về giá nguyên liệu, tỷ giá, lãi suất trong thời gian thực.
- Soạn SOP, checklist, thư từ trong vài giây, chuẩn hóa quy trình nội bộ.
Lợi ích thực tế:
- Phân tích kịch bản “what-if” theo thời gian thực để đánh giá các giả định tài chính
- Phát hiện bất thường 24/7, kịp thời xử lý trước khi khóa sổ
- Tối ưu thời gian để dẫn dắt đội ngũ và đưa ra quyết định chiến lược
- Mở rộng quy mô nhanh chóng mà vẫn đảm bảo kiểm soát
Điểm khác biệt cốt lõi:
- CFO truyền thống dành phần lớn thời gian trong Excel
- AI CFO dành phần lớn thời gian để lãnh đạo và định hướng chiến lược
Khoảng cách giữa CFO truyền thống và CFO ứng dụng AI
3 bước khởi đầu để trở thành CFO ứng dụng AI
Bạn không cần đội ngũ phân tích dữ liệu, cũng không phải tái cấu trúc toàn bộ hệ thống. Hãy bắt đầu từ những công việc thủ công tốn thời gian nhất hàng tháng:
1) Tạo financial commentary (từ 6 giờ ➝ ~10 phút)
Sử dụng ChatGPT Agent Mode để phân tích dữ liệu và tự động tạo bình luận tài chính trong Excel.
Prompt mẫu:
“Phân tích dữ liệu tài chính trong file Excel đã được upload. Hãy làm sạch dữ liệu nếu cần, và tự động tạo financial commentary giải thích biến động chính giữa Actual vs Budget. Ghi rõ từng hạng mục (Doanh thu, Chi phí, OPEX, v.v.) tăng hay giảm bao nhiêu %, và thêm kết quả vào một cột mới trong file mang tên Automatic Commentary.”
💡 Lưu ý bảo mật:
- Chỉ import dữ liệu nhạy cảm vào AI tool đạt chuẩn bảo mật doanh nghiệp.
- Kiểm tra với team IT/Finance để biết gói dịch vụ đang sử dụng.
2) Phân tích kịch bản tài chính (trả lời trong vài phút, không phải vài ngày)
Dự báo tài chính thường mất vài ngày hoặc vài tuần để xây dựng và cập nhật. Sử dụng AI models như Gemini hoặc ChatGPT để phân tích dashboard hoặc simulator bằng ngôn ngữ tự nhiên. Từ đó, nhanh chóng xây dựng các dự báo tài chính chỉ trong vài phút.
Các bước thực hiện:
- Chuẩn bị ảnh chụp dashboard hoặc báo cáo hiện tại
- Liệt kê các key driver trong Excel: Doanh thu, Chi phí, Tỷ giá, Lãi suất, Giá bán, Dòng tiền Tạo driver tree với các kịch bản Best / Base / Worst case
- Xuất ra biểu đồ và bản memo 1 trang: giả định, độ nhạy, các yếu tố cần theo dõi
3) Hợp nhất file tài chính (tiết kiệm hàng giờ mỗi chu kỳ)
Một trong những “nỗi đau” lớn nhất của CFO là hợp nhất dữ liệu từ nhiều phòng ban và chi nhánh. Bạn có thể dùng AI để tạo script (Google Script, VBA, Python) nhằm làm sạch, định dạng và hợp nhất dữ liệu từ nhiều nguồn vào một file duy nhất.
Quy trình hiệu quả:
- Xác định nguồn dữ liệu
- Mô tả cấu trúc dữ liệu
- Xác định công cụ đang sử dụng (Excel, Google Sheets, ERP, v.v.)
- Mô tả chi tiết các bước thủ công bạn đang làm
- Yêu cầu AI đề xuất nhiều giải pháp, xuất dưới dạng bảng để dễ so sánh
- Chọn giải pháp tối ưu và yêu cầu AI tạo code cụ thể
- Thực thi, kiểm thử và tiếp tục dùng AI để troubleshoot khi cần
💡 Pro tip:
- Ghi chép toàn bộ quy trình thành SOP ngay lần đầu tiên.
- Tháng sau chỉ cần “run → review → improve”, không phải “làm lại từ đầu”.
Tuy nhiên, như đã nhấn mạnh ở trên, việc bảo mật dữ liệu là một điều vô cùng quan trọng. Khi sử dụng AI cho dữ liệu tài chính, bảo mật luôn là ưu tiên số 1. Bizzi Vietnam khuyến nghị CFO và đội ngũ tài chính thực hiện các bước sau:
- Chỉ sử dụng AI đạt chuẩn bảo mật doanh nghiệp: Ưu tiên các nền tảng có chứng nhận ISO 27001, SOC 2, GDPR.
- Ẩn hoặc mã hóa dữ liệu nhạy cảm trước khi nhập vào công cụ AI.
- Kiểm tra gói dịch vụ cùng team IT/Finance để đảm bảo quyền truy cập và phân quyền hợp lý.
Vì sao bạn nên bắt đầu ngay
Vai trò CFO không thay đổi: Ban giám đốc vẫn mong bạn mang lại tầm nhìn chiến lược, phân tích sâu sắc và khả năng lãnh đạo. Điều khác biệt là: họ muốn bạn làm điều đó nhanh hơn.
AI chính là công cụ giúp bạn đạt được điều này — và ban giám đốc cũng biết điều đó!
Khi AI xử lý các công việc thủ công, bạn có thời gian để tập trung vào các hoạt động tạo giá trị cao:
- Dẫn dắt và huấn luyện đội ngũ
- Kiểm định chiến lược tài chính
- Ảnh hưởng đến quyết định kinh doanh trước khi chúng được đưa ra
Kiểm tra bản thân tuần này: Bạn đang ở đâu trên hành trình trở thành CFO ứng dụng AI?
Mỗi CFO đều có lịch trình dày đặc, nhưng đôi khi chính nhịp độ công việc hối hả lại khiến chúng ta quên nhìn lại vai trò và giá trị cốt lõi của mình trong doanh nghiệp. Hãy thử dành 5 phút cuối tuần này để trả lời 3 câu hỏi quan trọng dưới đây:
1. Bạn tự xây dựng báo cáo gửi Ban Giám đốc, hay chỉ ký duyệt?
Hầu hết CFO đều có đội ngũ hỗ trợ, nhưng sự khác biệt nằm ở vai trò của bạn trong quá trình lập báo cáo:
- Nếu bạn và đội ngũ vẫn thủ công gộp file Excel, kiểm tra số liệu từng dòng, từng sheet trước khi gửi Ban giám đốc, bạn đang lãng phí quỹ thời gian quý giá vào công việc vận hành.
- Nếu bạn chỉ cần mở dashboard, review dữ liệu tự động đã chuẩn hóa và ký duyệt, bạn đang thực sự đóng vai trò chiến lược, không bị “kẹt” ở tầng tác vụ.
Điều này phản ánh một sự thật: CFO của thế kỷ 21 không được đánh giá cao chỉ vì khả năng “kiểm tra con số chính xác”, mà bởi tầm nhìn chiến lược và tốc độ ra quyết định.
2. Bạn có thể chạy một kịch bản tài chính trực tiếp trong cuộc họp không?
Trong các buổi họp Ban giám đốc, mọi quyết định thường xoay quanh những con số và giả định tài chính:
- Giá nguyên vật liệu tăng 10%, tỷ giá biến động, doanh thu chậm hơn dự kiến…
- Mỗi kịch bản đều ảnh hưởng đến dòng tiền và chiến lược tăng trưởng.
Nếu bạn cần vài ngày hoặc thậm chí cả tuần để xây dựng và cập nhật mô hình dự báo, bạn sẽ luôn chạy theo cuộc họp thay vì dẫn dắt nó. Ngược lại, với công cụ AI, CFO có thể:
- Nhập dữ liệu và chạy kịch bản what-if ngay tại phòng họp, với các tình huống Best Case – Base Case – Worst Case.
- Chủ động đề xuất giải pháp tối ưu ngay lập tức, thể hiện vai trò lãnh đạo tài chính thay vì chỉ là “người cung cấp số liệu”.
Một CFO ứng dụng AI sẽ không bao giờ bị động, bởi chúng luôn chuẩn bị nhiều phương án và dữ liệu được cập nhật theo thời gian thực.
3. Các biến động bất thường tìm đến bạn, hay bạn vẫn chạy theo chúng lúc 10 giờ đêm?
Các CFO truyền thống thường trải qua “cơn ác mộng cuối tháng”:
- 10 giờ đêm vẫn gọi điện khẩn cấp cho phòng kế toán vì một khoản chi chưa đối soát xong.
- Thức trắng đêm kiểm tra chứng từ trước hạn khóa sổ.
- Căng thẳng mùa kiểm toán khi dữ liệu phân tán, không có chuẩn hóa.
Vấn đề không nằm ở năng lực của bạn hay đội ngũ, mà là quy trình thủ công không đủ nhanh và chính xác để kiểm soát biến động.
AI có thể thay đổi điều này bằng cách:
- Theo dõi dữ liệu 24/7, phát hiện bất thường và gửi cảnh báo ngay lập tức.
- Giảm thiểu rủi ro bằng hệ thống kiểm soát tự động, không phụ thuộc vào việc “con người có kịp kiểm tra hay không”. Giúp CFO ngủ yên vào ban đêm, thay vì bị động “chạy theo sự cố”.
Nếu phần lớn câu trả lời của bạn là “Chưa”…
Điều đó không có nghĩa bạn đang thất bại – nó chỉ cho thấy bạn đang ở đúng điểm khởi đầu của hành trình chuyển đổi.
Thế giới tài chính đang thay đổi nhanh hơn bao giờ hết. Ban giám đốc, nhà đầu tư và thị trường đều kỳ vọng CFO có thể phản ứng nhanh hơn, sâu hơn và chính xác hơn. AI chính là công cụ giúp bạn đạt được điều này.
Hãy bắt đầu từ một workflow nhỏ ngay tuần này. Đừng phức tạp hóa vấn đề – những chiến thắng nhỏ sẽ cộng dồn thành bước tiến lớn.
Bạn có thể bắt đầu hành trình CFO ứng dụng AI cùng Bizzi ngay hôm nay
Một ví dụ điển hình về AI + Automation trong quản trị tài chính tại Việt Nam là Bizzi Vietnam, nền tảng SaaS chuyên biệt cho tự động hóa xử lý hóa đơn và quản lý chi phí.
Ngay cả khi CFO đã có khả năng xây dựng báo cáo và mô hình dự báo bằng AI, vẫn tồn tại một “điểm nghẽn” lớn khiến đội ngũ tài chính bị cuốn vào công việc vận hành:
- Hóa đơn và chứng từ đầu vào được xử lý thủ công, dễ sai sót, tốn thời gian.
- Quy trình phê duyệt chi phí phức tạp, nhiều bước, gây chậm trễ trong thanh toán và công tác phí.
- Thiếu dữ liệu realtime khiến CFO không thể nắm bắt biến động chi phí kịp thời, phải chờ tổng hợp cuối tháng hoặc quý.
- Nguy cơ thất thoát và gian lận chi phí, đặc biệt với doanh nghiệp có nhiều chi nhánh hoặc đội ngũ bán hàng thị trường.
- Áp lực tuân thủ pháp lý và lưu trữ chứng từ (CO, CQ, hóa đơn VAT) ngày càng cao, nhất là khi doanh nghiệp mở rộng quy mô.
Hệ quả: CFO bị mắc kẹt trong “công việc nuôi dữ liệu”, thay vì tập trung vào vai trò lãnh đạo tài chính và hoạch định chiến lược.
Bizzi Vietnam sử dụng AI và RPA (Robotic Process Automation) để thay thế gần như toàn bộ quy trình thủ công trong xử lý hóa đơn và quản lý chi phí, giúp doanh nghiệp vận hành “tài chính số” đúng nghĩa.
Các tính năng nổi bật:
Tự động hóa xử lý hóa đơn đầu vào
- AI tự động đọc, kiểm tra, đối chiếu hóa đơn với PO/phiếu nhập kho, loại bỏ 99,9% sai sót nhập liệu.
- Giảm 80% thời gian và 50% chi phí so với quy trình thủ công.
Ví dụ: Một doanh nghiệp FMCG trung bình 3.000 hóa đơn/ngày có thể tiết kiệm tới 100 giờ làm việc của kế toán chỉ nhờ tính năng này.
Quản lý chi phí & công tác phí tập trung
- Nhân viên có thể tạo đề nghị thanh toán, đặt vé, gửi chứng từ ngay trên app/web.
- Hệ thống kiểm tra hợp lệ, tự động cảnh báo khi chi vượt ngân sách.
- Quản lý và kế toán phê duyệt mọi lúc, mọi nơi, không phụ thuộc vào giấy tờ thủ công.
Kiểm soát ngân sách theo thời gian thực
- Giao ngân sách cho từng phòng ban/dự án.
- Theo dõi thực chi so với dự chi trực tiếp trên hệ thống.
- Cảnh báo tức thời khi có biến động bất thường.
Tích hợp thanh toán và thẻ doanh nghiệp
- Bizzi hợp tác với các đối tác tài chính để cung cấp giải pháp “Chi trước – Trả sau” tới 45 ngày.
- Tự động đồng bộ giao dịch từ thẻ doanh nghiệp vào hệ thống, đảm bảo minh bạch và giảm gian lận.
Báo cáo và phân tích thông minh
- Toàn bộ dữ liệu chi phí, hóa đơn, công tác được tổng hợp tự động thành dashboard realtime.
- CFO có thể chạy báo cáo ngay trong cuộc họp, không cần chờ đội ngũ chuẩn bị thủ công.
Bizzi Vietnam luôn đồng hành cùng CFO và doanh nghiệp Việt trong hành trình chuyển đổi số tài chính.
Muốn thấy Bizzi hoạt động trên dữ liệu của chính bạn?
Đăng ký demo miễn phí ngay hôm nay và trải nghiệm cách Bizzi giúp tự động hóa quy trình tài chính, kiểm soát chi phí, và đưa doanh nghiệp tiến gần hơn tới kỷ nguyên AI CFO.
Đặt lịch tư vấn miễn phí để khám phá cách AI có thể giúp bạn:
- Tăng tốc quy trình tài chính – kế toán.
- Giảm rủi ro kiểm toán và tuân thủ.
- Giải phóng thời gian cho chiến lược và tăng trưởng.
Bài viết được tham khảo và lấy cảm hứng từ nội dung gốc của Nicolas Boucher, chuyên gia tài chính có ảnh hưởng toàn cầu, được biết đến với những phân tích sâu sắc về chiến lược tài chính và chuyển đổi số.
Bizzi Vietnam biên soạn và phát triển thêm các thông tin, phân tích, ví dụ thực tiễn và giải pháp tự động hóa tài chính nhằm cung cấp góc nhìn phù hợp với doanh nghiệp tại Việt Nam.