Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu ngày càng sâu rộng, việc áp dụng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) đang trở thành một xu hướng tất yếu, định hình lại bức tranh kế toán và tài chính cho các doanh nghiệp trên toàn cầu. IFRS không chỉ là một bộ chuẩn mực; nó là một ngôn ngữ kế toán quốc tế, giúp các enterprise and nhà đầu tư giao tiếp và có khả năng so sánh thông tin tài chính một cách hiệu quả xuyên biên giới. Mục tiêu cốt lõi của IFRS, được ban hành bởi IASB (International Accounting Standards Board) thuộc IFRS Foundation, là mang lại sự transparent và tin cậy tối đa cho các báo cáo tài chính, phục vụ lợi ích công chúng và thị trường vốn.
Việc chuyển đổi từ Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS) sang IFRS là một quá trình quan trọng, đòi hỏi sự chuẩn bị toàn diện về kiến thức, quy trình, hệ thống và con người. Tại Việt Nam, quá trình này đã có lộ trình áp dụng ifrs tại việt nam rõ ràng, đặt ra cả lợi ích and thách thức cho các enterprise.
Bài viết này, Bizzi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chuẩn mực kế toán quốc tế IFRS, lộ trình áp dụng tại Việt Nam, những lợi ích và đặc biệt là những điều doanh nghiệp cần chuẩn bị để thích ứng và chuyển đổi thành công, hướng tới tối ưu hóa quy trình kế toán theo chuẩn quốc tế và nâng cao hiệu quả quản lý chi phí.
Chuẩn mực kế toán quốc tế IFRS là gì?
IFRS, viết tắt của International Financial Reporting Standards, là tập hợp các chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế được phát triển và ban hành bởi IASB. Khác với một số hệ thống kế toán truyền thống (như VAS của Việt Nam hay US GAAP), IFRS được xây dựng theo hướng dựa trên nguyên tắc (principle-based) thay vì quy tắc chi tiết (rule-based). Điều này yêu cầu kế toán viên và người lập báo cáo tài chính cần có đánh giá chuyên môn cao để áp dụng phù hợp với bản chất kinh tế của giao dịch, thay vì chỉ tuân thủ theo hình thức.
Mục tiêu chính của IFRS là tạo ra một ngôn ngữ kế toán chung, thống nhất trên toàn cầu, giúp các báo cáo tài chính trở nên transparent and có khả năng so sánh cao giữa các enterprise ở các quốc gia khác nhau. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp niêm yết hoặc có hoạt động kinh doanh, đầu tư xuyên biên giới, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút nhà đầu tư nước ngoài và tiếp cận thị trường vốn quốc tế.
Hiện tại, IFRS đã được chấp nhận và áp dụng rộng rãi tại 166 quốc gia và vùng lãnh thổ, với hơn 144 quốc gia đã bắt buộc áp dụng. Điều này khẳng định vị thế của IFRS là bộ chuẩn mực kế toán quốc tế được công nhận rộng rãi nhất trên thế giới.
Why do businesses need to prepare for IFRS International Accounting Standards?
According to experts, the average business will need 3-5 years to train human resources with enough knowledge to be able to prepare financial statements in accordance with International Financial Reporting Standards (IFRS).
- Hội nhập toàn cầu và tiếp cận thị trường vốn: IFRS là tấm vé thông hành giúp enterprise dễ dàng hòa nhập với cộng đồng kinh tế quốc tế. Financial report lập theo IFRS được nhà đầu tư và tổ chức tài chính nước ngoài tin cậy, giúp enterprise dễ dàng huy động vốn, thực hiện các giao dịch M&A, hoặc mở rộng hoạt động ra nước ngoài.
- Nâng cao tính minh bạch và đáng tin cậy: IFRS đặt ra các yêu cầu khắt khe về ghi nhận, đo lường, trình bày và thuyết minh trên báo cáo tài chính. Tuân thủ IFRS giúp thông tin tài chính trở nên transparent, đáng tin cậy, từ đó tăng cường lòng tin từ nhà đầu tư, chủ nợ và các bên liên quan khác.
- Cải thiện chất lượng quản trị nội bộ: Quá trình chuyển đổi và áp dụng IFRS đòi hỏi enterprise rà soát, chuẩn hóa lại các quy trình kế toán, thu thập và xử lý dữ liệu. Điều này thúc đẩy việc nâng cao kiến thức, kỹ năng cho đội ngũ kế toán và tài chính (yêu cầu cần đánh giá chuyên môn cao), từ đó cải thiện hiệu quả quản lý tài chính và ra quyết định.
- Tăng cường khả năng so sánh: Việc sử dụng chung một bộ chuẩn mực help báo cáo tài chính của enterprise có khả năng so sánh trực tiếp với các đối thủ cạnh tranh trên phạm vi quốc tế, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
- Đáp ứng yêu cầu pháp lý: Tại Việt Nam và nhiều quốc gia khác, áp dụng IFRS đang trở thành yêu cầu bắt buộc đối với một số nhóm enterprise nhất định (như doanh nghiệp niêm yết), việc chủ động chuẩn bị giúp enterprise tuân thủ quy định và tránh rủi ro pháp lý.
Tóm lại, chuẩn bị cho IFRS là một khoản đầu tư chiến lược, giúp enterprise không chỉ đáp ứng yêu cầu về tuân thủ mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trên trường quốc tế.
Lộ trình áp dụng IFRS tại Việt Nam
Việt Nam đang trong quá trình hội tụ với các chuẩn mực kế toán quốc tế. Vào ngày 16/03/2020, Bộ Tài chính đã ban hành “Đề án áp dụng các chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế IFRS tại Việt Nam”, vạch ra một lộ trình cụ thể:
- Giai đoạn 1 (2020 – 2021): Giai đoạn chuẩn bị. Bộ Tài chính tập trung vào xây dựng khung pháp lý, tài liệu hướng dẫn, cơ chế tài chính và đào tạo nguồn nhân lực cốt lõi. Doanh nghiệp được khuyến khích tìm hiểu và tự đánh giá mức độ sẵn sàng.
- Giai đoạn 2 (2022 – 2025): Giai đoạn áp dụng tự nguyện. Một số enterprise đủ điều kiện và có nhu cầu (như công ty mẹ của các tập đoàn lớn, enterprise FDI 100% vốn nước ngoài, doanh nghiệp niêm yết) có thể tự nguyện đăng ký áp dụng IFRS cho báo cáo tài chính riêng lẻ và/hoặc báo cáo tài chính hợp nhất.
- Giai đoạn 3 (Từ năm 2025 trở đi): Giai đoạn áp dụng bắt buộc. The enterprise thuộc đối tượng bắt buộc (chủ yếu là các tập đoàn lớn, doanh nghiệp niêm yết, ngân hàng thương mại) sẽ phải áp dụng IFRS. Các enterprise còn lại sẽ áp dụng VAS được cập nhật và hội tụ với IFRS (dự kiến là VFRS – Chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam).
Lộ trình áp dụng ifrs tại việt nam này cho thấy việc chuẩn bị không còn là tùy chọn mà là yêu cầu cấp thiết đối với nhiều enterprise ngay từ bây giờ.
Những thách thức và lưu ý khi chuẩn bị áp dụng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế IFRS
Quá trình chuyển đổi VAS sang IFRS không hề đơn giản và mang theo nhiều thách thức, đòi hỏi enterprise phải chuẩn bị kỹ lưỡng:
- Chi phí chuyển đổi ban đầu lớn: Job áp dụng IFRS đòi hỏi đầu tư đáng kể vào đào tạo nhân lực, nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin (đặc biệt là phần mềm kế toán và ERP), và có thể cần thuê chuyên gia tư vấn. Đây là một chi phí chuyển đổi ban đầu lớn mà enterprise cần dự trù và cân đối với lợi ích lâu dài.
- Thay đổi và cập nhật thường xuyên: IFRS là một bộ chuẩn mực sống, liên tục được IASB xem xét và cập nhật để phù hợp với sự phát triển của môi trường kinh doanh. Điều này đòi hỏi kế toán viên phải liên tục học hỏi, cập nhật kiến thức (thuộc tính thay đổi và cập nhật thường xuyên).
- Yêu cầu hệ thống công nghệ thông tin phức tạp hơn: IFRS yêu cầu thu thập, xử lý và thuyết minh dữ liệu chi tiết hơn nhiều so với VAS. Điều này đặt ra yêu cầu hệ thống công nghệ thông tin phức tạp hơn, cần nâng cấp hoặc thay đổi các phần mềm kế toán, quản trị để đáp ứng.
- Cần đánh giá chuyên môn cao và thay đổi tư duy: Nature dựa trên nguyên tắc của IFRS đòi hỏi người lập báo cáo tài chính không chỉ hiểu quy định mà còn phải vận dụng đánh giá chuyên môn cao để phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch. Việc này đòi hỏi thay đổi tư duy từ tuân thủ quy tắc sang vận dụng nguyên tắc.
- Chênh lệch giữa kế toán và thuế: Việc ghi nhận, đo lường theo IFRS có thể khác biệt đáng kể so với quy định về thuế tại Việt Nam, dẫn đến chênh lệch giữa số liệu kế toán và cơ sở tính thuế. Doanh nghiệp cần quản lý chặt chẽ các khoản chênh lệch này và ghi nhận thuế hoãn lại theo đúng quy định.
- Thay đổi các điều khoản trong hợp đồng kinh tế: Một số chuẩn mực như IFRS 15 (Doanh thu) hay IFRS 16 (Thuê tài sản) có thể yêu cầu phân loại lại giao dịch hoặc thay đổi thời điểm ghi nhận doanh thu/chi phí so với cách làm truyền thống. Điều này có thể ảnh hưởng đến các chỉ số tài chính và cần rà soát, thậm chí điều chỉnh các điều khoản trong hợp đồng với khách hàng, nhà cung cấp.
- Dự trù ảnh hưởng đến các chỉ số tài chính: Job chuyển đổi VAS sang IFRS có thể làm thay đổi các chỉ số tài chính quan trọng (ví dụ: giá trị tài sản, doanh thu, lợi nhuận, các chỉ số thanh toán). Doanh nghiệp cần phân tích, dự trù trước các ảnh hưởng này để có kế hoạch ứng phó và truyền thông phù hợp với các bên liên quan.
Doanh nghiệp cần chuẩn bị những gì để chuyển đổi IFRS thành công?
According to Mr. Trinh Duc Vinh - Deputy Director of the Department of Management and Supervision of Accounting and Auditing, Ministry of Finance, the training of an enterprise's staff to be proficient in International Accounting Standards (IFRS) takes a long time. about 3-5 years. For potential foreign enterprises, this time may be only 3 years, but for Vietnamese enterprises, it is necessary to consider more about the time required.
4.1. Benefits of adopting IFRS
The application of International Accounting Standards (IFRS) brings many significant benefits to businesses as follows:
- Improve the quality of financial statements: When applying IFRS, the company's financial statements will be improved with a higher level of complete and relevant information than current accounting standards. This helps to increase the transparency and reliability of financial information, thereby building credibility and trustworthiness in the market.
- Advantages in international transactions: Applying IFRS helps businesses to have more advantages in international transactions. It is easy for foreign partners to read and understand information on financial statements of enterprises, helping to create trust and attract cooperation and investment opportunities from international investors.
- Reducing costs for FDI enterprises: FDI enterprises in Vietnam will reduce costs for converting financial statements from VAS to IFRS to merge with overseas parent companies. As IFRS is a globally recognized accounting standard, using the same standard saves time and money in reviewing and processing financial information.
- Improve management and business efficiency: Using IFRS helps businesses improve administrative and business efficiency. This standard provides clear and detailed guidance on financial reporting and asset valuation, helping businesses make accurate and data-driven financial and strategic decisions. reliable.
4.2. Things businesses need to consider before deciding to apply IFRS
Before deciding to apply International Accounting Standards (IFRS), businesses need to consider the following issues:
4.2.1. The issue of costs and benefits
The conversion and operation of an accounting and financial reporting system under IFRS requires a significant investment in cost, time and effort. Therefore, businesses need to estimate these costs and compare them with benefits before deciding to apply IFRS.
4.2.2 Material change
Applying IFRS will lead to some material changes in the accounting and financial activities of the enterprise. This includes differences between tax and accounting bases, variations in the terms of economic contracts, and the need to provide complete and detailed information as required by IFRS.
-
Difference between tax base and accounting
When using IFRS, some transactions are accounted for and reflected in the financial statements using different methods than the historical cost method. This leads to the difference between the accounting data and the tax authority's tax base (at cost). This discrepancy can make it difficult to maintain parallel IFRS accounting records and subsidiary accounting books to track the tax base as well as to track deferred taxes incurred as a result of the difference. between tax and accounting.
-
Changing the terms of an economic contract
Applying IFRS may require changing the terms of economic contracts to conform to the requirements of this standard. This requires the accounting department and the legal department to work together to understand the legal rights and obligations of the contract and related regulations in IFRS. From there, correctly and fully determine arising financial rights and obligations to serve as a basis for accounting.
-
Request for complete and detailed information
IFRS requires businesses to provide more complete and detailed information than Vietnamese Accounting Standards. Therefore, the accounting department needs to work closely with other departments in the business to collect all the information required by IFRS. For example, IFRS Standard 15 on Revenue from Contracts with Customers requires that the accounting department be familiar with the terms of the supply of goods and services in the revenue contract. This requires coordination with relevant departments to collect sufficient information for accounting purposes and make necessary amendments to the contract if necessary.
Before deciding to adopt IFRS, an enterprise should perform an overall study and assessment of the changes, estimate the costs and benefits, and be prepared to comply with the requirements and changes. in the application of International Accounting Standards.
4.3. Contents businesses need to gradually prepare
The amount of time and investment required to apply International Accounting Standards (IFRS) varies depending on the size of the business, the economic sector and the stage of development of the business. Ensuring efficiency instead of spreading investment requires considering and ensuring the level of investment (cost, time, human, material) in accordance with the needs and capabilities of each business.
4.3.1. Data conversion from Vietnamese Accounting Standards to International Accounting Standards (IFRS) under IFRS 1 – First IFRS application
To convert data from Vietnamese Accounting Standards to International Accounting Standards (IFRS) in accordance with IFRS 1 – The first time applying IFRS, enterprises need to develop a process to comply with the guidelines of this standard. . This is the process that applies to entities preparing financial statements in accordance with International Accounting Standards (IFRS) for the first time. Vietnamese enterprises will use the guidelines in this standard to convert their financial statements for the first time to IFRS according to the plan of the Ministry of Finance.
The data transformation needs to follow a step-by-step process and requires a long enough time to prepare the relevant content. Therefore, businesses should take advantage of experts on International Accounting Standards (IFRS) for advice and support to implement this content in the most accurate and effective way. Hiring an expert helps ensure your business gets it right and productive from the very first step in the transition.
4.3.2. Improve understanding of International Accounting Standards (IFRS) and finance for relevant personnel
In order to improve the understanding of International Accounting Standards (IFRS) and finance for relevant personnel, it is necessary to conduct training not only for the accounting department staff but also for the Board of Directors and the Board of Directors. key management staff. This ensures they have good coordination with the accounting department when required to provide or explain information and data related to IFRS. Businesses need to motivate employees to take courses on International Accounting Standards (IFRS) and how to apply it in practice.
This helps provide them with the knowledge and skills they need to effectively apply IFRS in their day-to-day work. The training ensures that all relevant personnel have the same understanding of IFRS, thereby facilitating the application of this standard and ensuring consistency and accuracy in handling financial information. . From attending the training, employees can master the IFRS principles and regulations, as well as learn how to apply them to real business situations. This will help improve working efficiency, ensure consensus and reliability in financial information, and increase the value of the business in the international market.
4.3.3. Need to reorganize and upgrade the accounting information system
To convert and prepare Financial Statements (Financial Statements) according to International Accounting Standards (IFRS), enterprises need to reorganize and upgrade their accounting information systems. The preparation of financial statements under IFRS has many differences in recognition, measurement, presentation and disclosure compared with current standards. Therefore, enterprises need to review and make changes (if necessary) to the following contents of the accounting information system to ensure the suitability and stability when officially applying IFRS:
- Building a new account system and financial statement preparation process in accordance with International Accounting Standards (IFRS).
- Streamline the process of processing and gathering data from all relevant departments, and clearly define their respective responsibilities for coordinating with the accounting department.
- Reorganize the accounting-finance personnel to ensure that the positions are suitable for the new requirements.
- Nâng cấp phần mềm kế toán và quản trị doanh nghiệp (ERP) sao cho phù hợp với yêu cầu cao hơn của Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS).
- Upgrading the database for the measurement and valuation of items on the financial statements according to the guidance of the International Accounting Standards (IFRS).
However, to implement the above changes, businesses need to prioritize and optimize resources, not spending more than necessary. Therefore, businesses should have support and advice from experts on International Accounting Standards (IFRS) to ensure the effectiveness and success of the transformation process.
4.3.4. Adjusting terms in economic contracts with partners
To adapt to International Accounting Standards (IFRS), businesses need to adjust the terms in economic contracts with partners. IFRS has strict requirements for determining liability for delivery of goods or completion of services. Therefore, enterprises need to review contracts with suppliers and customers and compare them with the contract-related requirements of IFRS to make appropriate adjustments. This should be consulted by IFRS experts and attorneys to ensure accuracy and relevance from the outset.
4.3.5. Anticipate negative effects (if any) on financial ratios
Before converting financial statements to International Accounting Standards (IFRS), enterprises need to anticipate the negative effects (if any) on financial ratios and plan appropriate responses to cope with the situation. this situation. Eg:
- Assets that are impaired due to revaluation at fair value: Because IFRS has stricter requirements on asset revaluation, businesses need to anticipate the possibility of asset devaluation. To respond appropriately, businesses can consider adjusting investment strategies, managing assets more effectively, and ensuring they have enough reserves to restore asset value if necessary.
- Non-guaranteed payout metrics: Khi chuyển đổi sang IFRS, một số dòng tiền trong báo cáo tài chính có thể thay đổi, ảnh hưởng đến khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp cần xây dựng kế hoạch tài chính cẩn thận, đảm bảo có đủ vốn lưu động và dòng tiền để đáp ứng nhu cầu thanh toán trong tương lai.
- Declining revenue when recognized under the new accounting policy: The revenue recognition guidelines in IFRS may differ from previous ones. Businesses need to come up with a plan to increase sales, look for new opportunities to increase revenue, and adjust business strategy to respond flexibly to this change.
Bizzi đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình áp dụng IFRS
Job áp dụng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế IFRS không chỉ dừng lại ở việc thay đổi phương pháp hạch toán mà còn là cơ hội để enterprise chuẩn hóa lại toàn bộ quy trình tài chính kế toán, hướng tới sự transparent, hiệu quả và chuẩn quốc tế.
Bizzi hiểu rõ những thách thức, đặc biệt là liên quan đến việc xử lý dữ liệu, tối ưu quy trình và yêu cầu hệ thống công nghệ thông tin phức tạp khi chuyển đổi VAS sang IFRS. Giải pháp cost management và tự động hóa quy trình xử lý hóa đơn, thanh toán của Bizzi được thiết kế để giúp enterprise:
- Chuẩn hóa quy trình: Áp dụng quy trình xử lý hóa đơn, đề nghị thanh toán chuyên nghiệp theo chuẩn quốc tế, hỗ trợ việc thu thập và tổ chức dữ liệu một cách có hệ thống, đáp ứng yêu cầu transparent and thuyết minh của IFRS.
- Nâng cao hiệu quả và tiết kiệm thời gian: Tự động hóa kế toán tài chính, giảm thiểu sai sót, giúp kế toán viên có thêm thời gian tập trung vào các công việc đòi hỏi đánh giá chuyên môn cao theo IFRS.
- Tích hợp linh hoạt: Khả năng tích hợp với các phần mềm kế toán và ERP hiện có giúp enterprise easy nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin mà không cần thay đổi toàn bộ hạ tầng.
- Quản lý chi phí chuyển đổi hiệu quả: Giảm bớt gánh nặng về mặt quy trình và dữ liệu, góp phần kiểm soát chi phí chuyển đổi ban đầu lớn.
Bằng cách tối ưu hóa các quy trình cốt lõi, Bizzi giúp enterprise tạo nền tảng vững chắc về dữ liệu và quy trình, làm tiền đề quan trọng cho việc áp dụng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế IFRS thành công, nâng cao lợi ích và khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Chuẩn mực Kế toán Quốc tế IFRS là xu thế không thể đảo ngược, mang lại lợi ích to lớn cho enterprise trong bối cảnh hội nhập. Quá trình chuyển đổi VAS sang IFRS đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt về nhân lực, quy trình và hệ thống. Tuy nhiên, với một lộ trình áp dụng rõ ràng tại Việt Nam và sự hỗ trợ từ các giải pháp công nghệ hiện đại như Bizzi, enterprise hoàn toàn có thể thực hiện việc chuyển đổi một cách hiệu quả, chuẩn quốc tế, tối ưu hóa quy trình, nâng cao transparent và khẳng định vị thế trên thị trường vốn quốc tế.
Hãy theo dõi Bizzi để cập nhật thêm các thông tin hữu ích về quản lý tài chính, kế toán và các giải pháp công nghệ hỗ trợ enterprise trên hành trình phát triển.
Follow Bizzi to quickly receive the latest information:
- Facebook: https://www.facebook.com/bizzivietnam
- Linkedin: https://www.linkedin.com/company/bizzi-vietnam
- Youtube: https://www.youtube.com/@bizzivietnam
See more:
