Hậu kiểm thay tiền kiểm: Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để sẵn sàng?

“Chúng ta coi doanh nghiệp là đối tác và đã mạnh dạn chuyển từ cơ chế “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”. Đây là những thay đổi rất lớn về thể chế. Thay vì quản lý theo “hình nón ngược”, siết chặt đầu vào nhưng lỏng lẻo đầu ra, chúng ta học tập kinh nghiệm các nước, làm theo “hình chiếc phễu” – trích lời nhận xét Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng về thay đổi trong Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân.

Khi cơ chế hậu kiểm thay cho tiền kiểm, doanh nghiệp được “dễ thở” hơn khi gia nhập thị trường nhưng đồng thời phải chịu trách nhiệm nhiều hơn về tính minh bạch và tuân thủ. Trong bài viết này của Bizzi, hãy tìm hiểu xem hậu kiểm thay tiền kiểm: Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để sẵn sàng?

Từ tiền kiểm sang hậu kiểm – thay đổi lớn trong Nghị quyết 68

Nghị quyết 68 (ban hành tháng 5/2025) về phát triển kinh tế tư nhân đề cao việc chuyển đổi từ cơ chế “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, ưu tiên áp dụng các biện pháp dân sự, kinh tế, hành chính thay vì hình sự để khắc phục sai phạm của doanh nghiệp. Mục tiêu là tạo điều kiện cho doanh nghiệp tự khắc phục, khơi thông động lực phát triển và giảm thiểu tác động tiêu cực đến tài sản xã hội, việc làm. 

Hậu kiểm thay tiền kiểm: Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để sẵn sàng? Dưới đây là những điểm đáng chú ý và có tác động quan trọng từ việc chuyển đổi từ tiền kiểm sang hậu kiểm trong Nghị quyết 68-NQ/TW (ban hành ngày 4/5/2025):

• Đổi tư duy quản lý: Nhà nước chuyển từ kiểm soát sang phục vụ, coi doanh nghiệp là đối tác.
• Giảm gánh nặng thủ tục: Cắt ít nhất 30% thời gian, chi phí và điều kiện kinh doanh; doanh nghiệp dễ tiếp cận thị trường hơn.
• Tăng tự chủ và trách nhiệm: “Pháp luật không cấm thì được làm”, doanh nghiệp uy tín có thể được miễn kiểm tra thực tế.
• Yêu cầu nền tảng hỗ trợ: Cần pháp lý minh bạch, số hóa dữ liệu, ứng dụng công nghệ, nâng cao năng lực và đạo đức công vụ.
• Giám sát xã hội: Hiệp hội, báo chí, cộng đồng cùng tham gia để đảm bảo hậu kiểm hiệu quả, tránh biến tướng.

Tiền kiểm và hậu kiểm là gì?

Hậu kiểm thay tiền kiểm: Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để sẵn sàng? Trước khi trả lời câu hỏi này, hãy cùng tìm hiểu khái niệm Tiền kiểm – Hậu kiểm:

• “Tiền kiểm”: Giai đoạn trước đây, việc kiểm tra, giám sát diễn ra trước khi doanh nghiệp hoạt động hoặc khi có sai phạm nhỏ, gây cản trở sự phát triển. 

• “Hậu kiểm”: Nghị quyết 68 chuyển hướng sang hậu kiểm, nghĩa là ưu tiên các biện pháp dân sự, kinh tế, hành chính để giải quyết các vấn đề còn chưa rõ ràng hoặc có thể khắc phục được. Hậu kiểm giúp thông thoáng đầu vào, kiểm soát đầu ra, giảm nhũng nhiễu, khuyến khích kinh tế tư nhân phát triển bền vững.

Tác động đến doanh nghiệp nhỏ và vừa

Hậu kiểm thay tiền kiểm: Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để sẵn sàng? Có thể thấy, việc chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm mang lại tác động tích cực cho doanh nghiệp nhỏ và vừa như giảm chi phí, thủ tục hành chính, tăng chủ động và trách nhiệm tự giám sát, khuyến khích cạnh tranh lành mạnh, nhưng cũng đòi hỏi phải nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp vừa và nhỏ, tuân thủ pháp luật để chịu trách nhiệm về hoạt động của mình. 

• Tác động tích cực: 

  • Giảm chi phí và thủ tục: Không còn phải chờ đợi phê duyệt trước khi hoạt động, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí tuân thủ ban đầu.
  • Tăng tính chủ động và tự chịu trách nhiệm: Được trao quyền chủ động hơn trong kinh doanh, đồng thời phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về hoạt động và chất lượng sản phẩm/dịch vụ của mình.
  • Thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh: Việc chuyển đổi tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tuân thủ quy định phát triển, trong khi các doanh nghiệp gian lận có thể bị xử lý nghiêm minh thông qua hậu kiểm.
  • Khuyến khích khởi nghiệp: Môi trường kinh doanh thông thoáng hơn, với quy trình hậu kiểm hiệu quả, sẽ thu hút và hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển.

• Thách thức và yêu cầu: 

• • Nâng cao năng lực nội tại: Cần chủ động nâng cao năng lực quản trị, năng lực tự kiểm soát và kiểm toán nội bộ để đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật.
  • Xây dựng văn hóa tuân thủ: Doanh nghiệp vừa và nhỏ cần xây dựng văn hóa “trung thực, tuân thủ” để tồn tại và phát triển bền vững trong môi trường hậu kiểm.
  • Ứng dụng công nghệ: Sử dụng các công cụ, công nghệ thông tin để quản lý rủi ro và giám sát hoạt động kinh doanh một cách hiệu quả là cần thiết.

• Điều kiện để mô hình hậu kiểm thành công:

• • Hệ thống quản lý rủi ro: Cần xây dựng và vận hành hiệu quả hệ thống quản lý rủi ro, đánh giá mức độ rủi ro của từng ngành nghề, lĩnh vực để tập trung kiểm tra. 
  • Minh bạch hóa quy trình: Công khai, minh bạch các quy trình kiểm tra, đánh giá kết quả để tạo sự tin tưởng và công bằng. 
  • Hoàn thiện chế tài: Cần có hệ thống chế tài xử lý vi phạm đủ mạnh, nghiêm minh để bảo vệ lợi ích của Nhà nước, người tiêu dùng và răn đe các hành vi vi phạm. 

Vai trò của phần mềm kế toán & hóa đơn điện tử trong giai đoạn hậu kiểm

Trong giai đoạn hậu kiểm, phần mềm kế toán và hóa đơn điện tử đóng vai trò thiết yếu trong việc tự động hóa quy trình, giảm thiểu sai sót thủ công, cung cấp dữ liệu minh bạch và chính xác, từ đó giúp doanh nghiệp dễ dàng đối chiếu, truy vết giao dịch, quản lý nguồn tiền chặt chẽ và đáp ứng nhanh chóng các yêu cầu kiểm tra từ cơ quan chức năng. 

• Vai trò của Phần mềm kế toán trong hậu kiểm:

• • Tích hợp dữ liệu:
    Phần mềm kế toán như Bizzi giúp đồng bộ hóa toàn bộ dữ liệu tài chính và giao dịch của doanh nghiệp, tạo ra một cơ sở dữ liệu tập trung và dễ dàng truy cập. 
  • Hỗ trợ đối chiếu:
    Nó cho phép đối chiếu các giao dịch với nhau, chẳng hạn như dòng tiền, công nợ, và các hoạt động liên quan đến quản lý kho, mua hàng, bán hàng, giúp kiểm soát nguồn tiền hiệu quả. 
  • Ghi nhận kịp thời:
    Khi có giao dịch phát sinh, phần mềm sẽ tự động hạch toán các bút toán vào sổ kế toán, đảm bảo thông tin luôn cập nhật và chính xác. 
  • Tìm kiếm nhanh chóng:
    Việc sử dụng phần mềm giúp kế toán dễ dàng tìm kiếm và truy xuất thông tin khi có yêu cầu kiểm tra, tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả công việc. 

• Vai trò của Hóa đơn điện tử trong hậu kiểm:

• • Quản lý hóa đơn khoa học:
    Hóa đơn điện tử giúp quản lý hóa đơn đầu vào và đầu ra một cách khoa học và chính xác, giảm thiểu thời gian và công sức so với việc xử lý hóa đơn thủ công. 
  • Tự động hóa xử lý:
    Phần mềm hóa đơn điện tử có thể tự động nhập dữ liệu từ hóa đơn và lưu trữ chúng trong một cơ sở dữ liệu trực tuyến, giảm thiểu sai sót do nhập liệu thủ công. 
  • Minh bạch hóa giao dịch:
    Cung cấp bằng chứng giao dịch số hóa, dễ dàng tra cứu và kiểm tra, đảm bảo tính minh bạch của các giao dịch. 
  • Đáp ứng quy định pháp luật:
    Việc sử dụng hóa đơn điện tử giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định pháp luật, dễ dàng cung cấp dữ liệu cho cơ quan thuế và các cơ quan kiểm tra khác.

• Tích hợp hai giải pháp:

Khi kết hợp, phần mềm kế toán tích hợp hóa đơn điện tử sẽ giúp doanh nghiệp:

• • Tối ưu hóa quy trình: Giảm thiểu 50% khối lượng công việc, tối ưu thời gian làm việc và thao tác nhập liệu. 
  • Nâng cao hiệu suất: Giúp kế toán dành nhiều thời gian hơn cho các công việc quan trọng, thay vì công việc xử lý thủ công. 
  • Tăng cường khả năng kiểm soát: Dễ dàng theo dõi quá trình và kết quả làm việc, đảm bảo tính chính xác và minh bạch của dữ liệu. 

Bizzi – Trợ lý đắc lực cho kế toán trong thời đại số

Bizzi là một nền tảng công nghệ số cung cấp các giải pháp tài chính và kế toán tự động hóa cho doanh nghiệp, đóng vai trò như một trợ lý AI giúp tinh gọn quy trình xử lý hóa đơn, quản lý chi phí, công nợ và thanh toán, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động và tối ưu dòng tiền. 

Hậu kiểm thay tiền kiểm: Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để sẵn sàng? Trong giai đoạn hậu kiểm, doanh nghiệp cần tính minh bạch, chuẩn xác và sẵn sàng cung cấp dữ liệu khi bị kiểm tra. Ở đây, Bizzi có thể hỗ trợ ở một số điểm then chốt:

• Tự động thu thập – đối chiếu – lưu trữ hóa đơn điện tử từ nhiều nguồn (nhà cung cấp, khách hàng).
• Phát hiện hóa đơn sai sót, trùng lặp hoặc bất hợp pháp trước khi thanh toán.
• Giúp doanh nghiệp giảm rủi ro khi cơ quan thuế/hải quan hậu kiểm.

Quản lý chi phí & Tự động hóa hóa đơn & chứng từ, công nợ minh bạch

• Tự động ghi nhận và phân loại chi phí, liên kết trực tiếp với hệ thống kế toán.
• Hỗ trợ truy xuất lịch sử giao dịch nhanh chóng, không mất thời gian chuẩn bị hồ sơ giấy khi bị thanh – kiểm tra.
• Cảnh báo các khoản công nợ hoặc thanh toán bất thường.

Hệ thống lưu trữ số hóa & dễ tra cứu

• Lưu trữ dữ liệu kế toán, hóa đơn, chứng từ tập trung trên nền tảng số.
• Khi có hậu kiểm, doanh nghiệp chỉ cần truy xuất vài thao tác, thay vì gom giấy tờ thủ công.
• Đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu – không bị chỉnh sửa ngoài hệ thống.

Giảm chi phí & nhân lực tuân thủ

• Cắt giảm tới 80% thời gian xử lý hóa đơn so với nhập liệu thủ công.
• Hạn chế sai sót do con người → giảm nguy cơ bị xử phạt khi hậu kiểm.
• Giúp kế toán tập trung vào phân tích tài chính thay vì chỉ nhập số liệu.

Tích hợp & chuẩn hóa theo pháp luật Việt Nam

• Bizzi cập nhật theo quy định mới nhất về hóa đơn điện tử, thuế, chuẩn mực kế toán.
• Đảm bảo báo cáo và dữ liệu phù hợp với yêu cầu kiểm tra của cơ quan chức năng.

Kết luận

Với những thông tin trên đây, hi vọng bạn đã có được thêm góc nhìn và thông tin để trả lời cho câu hỏi “Hậu kiểm thay tiền kiểm: Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để sẵn sàng?”. Nhìn chung, thay đổi từ tiền kiểm sang hậu kiểm trong Nghị quyết 68 là một bước ngoặt lớn, nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp. Với sự hỗ trợ đắc lực từ phần mềm kế toán như Bizzi, doanh nghiệp càng có nhiều ưu thế và cơ hội để “chuẩn bị sẵn sàng cho hậu kiểm” với:

• Dữ liệu minh bạch
• Quy trình số hóa
• Truy xuất nhanh chóng
• Giảm sai sót và chi phí tuân thủ

Khám phá thêm các giải pháp quản lý công nợ, chi phí minh bạch – bảo vệ doanh nghiệp trong cơ chế hậu kiểm của Bizzi tại đây: https://bizzi.vn/