Ngay cả khi doanh nghiệp có lợi nhuận, việc không lập kế hoạch dòng tiền chủ động vẫn có thể dẫn đến khủng hoảng thanh khoản, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn hoặc thất bại. Lập kế hoạch dòng tiền giúp doanh nghiệp đảm bảo khả năng thanh toán liên tục, hỗ trợ ra quyết định tài chính chiến lược từ phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, tối ưu hóa quản lý nguồn lực và đảm bảo sự ổn định
Hãy cùng Bizzi tìm hiểu sâu hơn về nội dung này trong bài viết dưới đây.
Bản chất của Dòng tiền Là Gì & Lập kế hoạch Dòng tiền
Dưới đây là phần phân tích sâu hơn về bản chất Dòng tiền, cung cấp đầy đủ các thông tin giúp các nhà quản lý có cái nhìn đa chiều trong việc lập kế hoạch dòng tiền một cách hiệu quả nhất,.
Định nghĩa Dòng tiền (Cash Flow) và Kế hoạch Dòng tiền (Cash Flow Forecast)
Dòng tiền (Cash Flow) là luồng tiền ra vào doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định, phản ánh khả năng tạo tiền, chi tiêu và duy trì hoạt động. Kế hoạch Dòng tiền (Cash Flow Forecast) là công cụ dự báo và quản lý dòng tiền, giúp doanh nghiệp kiểm soát, điều phối và tối ưu hóa nguồn tiền nhằm đảm bảo khả năng thanh toán và triển khai hoạt động kinh doanh.
Phân biệt lập kế hoạch dòng tiền và lập ngân sách
Sự khác nhau chính giữa lập ngân sách (budgeting) và lập kế hoạch dòng tiền (cash flow planning) được thể hiện cụ thể như sau:
Nội dung | Lập Ngân sách (Budgeting) | Lập Kế hoạch Dòng tiền (Cash Flow Planning) |
Mục tiêu | Lập kế hoạch tài chính chiến lược, dài hạn, nhằm đạt được các mục tiêu kinh doanh tổng thể. | Đảm bảo tính thanh khoản, nghĩa là có đủ tiền mặt tại từng thời điểm để đáp ứng các nghĩa vụ tài chính, như lương, nhà cung cấp. |
Thời gian | Dài hạn, thường là 12 tháng hoặc hơn. | Ngắn hạn, thường là theo tuần hoặc tháng. |
Phạm vi | Dự báo tổng doanh thu và tổng chi phí, xác định doanh nghiệp sẽ chi bao nhiêu và thu bao nhiêu để đạt mục tiêu. | Theo dõi dòng tiền thực tế – thời điểm tiền mặt thực sự vào và ra khỏi doanh nghiệp. |
Bản chất | Giống như một bản đồ tổng thể, cho thấy kỳ vọng tài chính dài hạn của doanh nghiệp. | Rất thực tế và linh hoạt, tập trung vào việc quản lý tiền mặt vào từng thời điểm cụ thể, giúp nhận biết khi nào cần tái đầu tư hoặc khi nào cần huy động vốn. |
>> Xem thêm podcast: Lập kế hoạch ngân sách và dòng tiền cho doanh nghiệp SME 2025, Ms. Lê Na – The CashFlow

Vai trò chiến lược của việc lập kế hoạch dòng tiền trong doanh nghiệp
Việc lập kế hoạch dòng tiền mang lại vai trò chiến lược quan trọng là kiểm soát tài chính, dự báo và ra quyết định kinh doanh, giảm thiểu rủi ro, và tăng cường khả năng huy động vốn. đảm bảo doanh nghiệp có thể duy trì hoạt động và phát triển bền vững, ngay cả khi lợi nhuận chưa cao. Nó giúp doanh nghiệp “không chết vì hết tiền” bằng cách liên tục theo dõi và điều chỉnh các dòng tiền vào và ra.
Chìa khóa duy trì Thanh khoản và Hạn chế rủi ro
Kế hoạch Dòng tiền giúp dự báo các khoản thu – chi trước khi chúng xảy ra, từ đó doanh nghiệp có thể phân bổ tiền mặt hợp lý, tránh thiếu hụt thanh khoản và giảm thiểu rủi ro vỡ nợ hoặc gián đoạn hoạt động.
- Ngữ cảnh động từ: dự báo, kiểm soát, phòng ngừa, bảo vệ.
- Ví dụ: Khi dự báo dòng tiền cho 3 tháng tới, doanh nghiệp có thể hoãn hoặc tái cơ cấu các khoản chi lớn nếu phát hiện nguy cơ thiếu hụt, thay vì bị động tìm nguồn vốn khẩn cấp.
Hỗ trợ ra quyết định kinh doanh và đầu tư
Một kế hoạch dòng tiền chi tiết cho phép doanh nghiệp đánh giá khả năng tài chính trước khi quyết định mở rộng hoặc đầu tư. Nhờ đó, các quyết định trở nên chủ động, dựa trên số liệu thực tế, giảm rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận.
- Ngữ cảnh động từ: điều phối, tối ưu hóa, ra quyết định, tận dụng cơ hội.
- Ví dụ: Khi dự báo dòng tiền cho các dự án mới, doanh nghiệp có thể xác định khi nào có thể đầu tư thêm vốn, hoặc chọn thời điểm vay/đầu tư tối ưu để không ảnh hưởng đến hoạt động hiện tại.
Dòng tiền tự do (Free Cash Flow – FCF) và ý nghĩa trong đánh giá sức khỏe tài chính
Dòng tiền tự do (FCF) là phần dòng tiền sẵn có sau khi đã chi cho hoạt động và đầu tư duy trì tài sản cố định. Đây là chỉ số quan trọng để đo lường khả năng tạo giá trị thực sự, đánh giá sức khỏe tài chính và khả năng sinh lợi bền vững.
- Ngữ cảnh động từ: tính toán, đánh giá, so sánh, tối ưu hóa.
- Ý nghĩa chuyên sâu: FCF dương ổn định thể hiện doanh nghiệp có khả năng trả nợ, chi trả cổ tức và tái đầu tư mà không cần dựa vào vay nợ, là một chỉ số tín nhiệm cao đối với nhà đầu tư và ngân hàng.
- Ví dụ: Một doanh nghiệp có FCF dương và tăng trưởng đều đặn có thể mở rộng quy mô, mua sắm tài sản mới hoặc đầu tư vào R&D mà không ảnh hưởng đến thanh khoản.
Quy trình Lập kế hoạch Dòng tiền chi tiết
Dưới đây là quy trình 5 bước lập Kế hoạch Dòng tiền chi tiết theo hướng hành động và dễ áp dụng trong doanh nghiệp:
Bước 1: Dự báo Dòng tiền vào (Cash Inflow)
Dòng tiền vào là nguồn tiền doanh nghiệp dự kiến nhận được trong kỳ. Cần phân loại theo 3 hoạt động:
- Hoạt động kinh doanh:
- Doanh thu bán hàng, cung cấp dịch vụ.
- Thu hồi công nợ từ khách hàng.
- Hoạt động đầu tư:
- Thu hồi vốn từ bán tài sản cố định, đầu tư tài chính.
- Hoạt động tài chính:
- Vay ngân hàng, phát hành trái phiếu, góp vốn từ cổ đông.
Bước 2: Dự báo Dòng tiền ra (Cash Outflow)
Dòng tiền ra là khoản tiền dự kiến chi tiêu. Cũng phân loại theo 3 hoạt động:
- Hoạt động kinh doanh:
- Chi phí nguyên vật liệu, lương nhân viên, chi phí vận hành.
- Hoạt động đầu tư:
- Mua sắm TSCĐ, đầu tư tài chính.
- Hoạt động tài chính:
- Trả nợ vay, chi trả lãi, cổ tức.
Bước 3: Xác định Dòng tiền thuần (Net Cash Flow)
- Công thức: Dòng tiền thuần = Dòng tiền vào – Dòng tiền ra
- Ý nghĩa:
- Dòng tiền thuần dương: Doanh nghiệp có thặng dư tiền mặt, khả năng tái đầu tư hoặc trả nợ tốt.
- Dòng tiền thuần âm: Tiềm ẩn nguy cơ thiếu thanh khoản, cần tìm nguồn bổ sung tiền mặt kịp thời.
Bước 4: Xác định Số tiền tồn cuối kỳ (Ending Cash Balance)
Số tiền cuối kỳ = Số dư đầu kỳ + Dòng tiền thuần
- Cung cấp cái nhìn tổng thể về tiền mặt sẵn có sau mỗi kỳ.
- Giúp doanh nghiệp theo dõi thanh khoản liên tục.
Bước 5: Xử lý kịch bản Thừa/Thiếu tiền mặt
- Khi thiếu tiền mặt:
- Điều chỉnh chi tiêu: hoãn chi phí không cấp thiết.
- Tăng thu: thúc đẩy thu hồi công nợ, đẩy nhanh doanh thu.
- Huy động vốn: vay ngân hàng, phát hành trái phiếu hoặc gọi thêm vốn.
- Khi thừa tiền mặt:
- Tái đầu tư: mở rộng sản xuất, mua TSCĐ, R&D.
- Đầu tư tài chính: gửi ngân hàng, mua trái phiếu, cổ phiếu.
- Trả nợ sớm: giảm chi phí lãi vay và cải thiện sức khỏe tài chính.
Bằng cách thực hiện quy trình này, doanh nghiệp có thể duy trì khả năng thanh khoản, đảm bảo dòng tiền đủ để hoạt động và phát triển, từ đó tăng năng lực cạnh tranh và vững bước trên con đường tăng trưởng bền vững.
Các chỉ số (KPI) và thách thức trong việc lập kế hoạch dòng tiền
Các chỉ số KPI quản trị & lập kế hoạch dòng tiền giúp đo lường khả năng thanh khoản và hiệu quả sử dụng dòng tiền của doanh nghiệp. Cụ thể:
Các chỉ số KPI dòng tiền quan trọng cần theo dõi
- DSO – Days Sales Outstanding (Số ngày thu tiền bình quân từ khách hàng)
- Đo lường thời gian trung bình doanh nghiệp thu hồi công nợ từ khách hàng.
- Ý nghĩa: DSO thấp → thu tiền nhanh, tăng thanh khoản; DSO cao → rủi ro thiếu tiền mặt và nợ xấu.
- DPO – Days Payable Outstanding (Số ngày trả tiền bình quân cho nhà cung cấp)
- Đo lường thời gian doanh nghiệp thanh toán cho nhà cung cấp.
- Ý nghĩa: DPO cao → doanh nghiệp giữ tiền mặt lâu hơn, cải thiện dòng tiền; DPO quá cao → ảnh hưởng mối quan hệ với nhà cung cấp.
- Chu kỳ vốn lưu động (Working Capital Cycle)
- Tính bằng: Chu kỳ vốn lưu động= DSO + DIO – HPO
- Trong đó: DIO = Days Inventory Outstanding (số ngày tồn kho).
- Ý nghĩa: Chu kỳ ngắn → dòng tiền quay nhanh, khả năng sinh lợi cao; chu kỳ dài → tiền bị khóa trong hoạt động kinh doanh.
- Tỉ lệ Thanh khoản ngắn hạn (Current Ratio / Quick Ratio)
- Current Ratio = Tài sản ngắn hạn ÷ Nợ ngắn hạn.
- Quick Ratio = (Tiền + khoản phải thu + các khoản đầu tư ngắn hạn) ÷ Nợ ngắn hạn
- Ý nghĩa: Đánh giá khả năng doanh nghiệp trả nợ ngắn hạn, bảo vệ thanh khoản trước biến động.
Việc theo dõi đầy đủ các chỉ số này giúp doanh nghiệp tối ưu hóa dòng tiền, phòng ngừa rủi ro và ra quyết định kinh doanh chính xác.
Thách thức phổ biến và sai lầm cần tránh
- Dữ liệu thiếu chính xác
- Lỗi nhập liệu, báo cáo chưa cập nhật hoặc thiếu phân loại rõ ràng giữa các khoản thu/chi.
- Hậu quả: dự báo dòng tiền không sát thực tế, dẫn đến quyết định đầu tư hoặc chi tiêu sai lầm.
- Thiếu sự phối hợp liên phòng ban
- Bộ phận kinh doanh, kế toán, mua hàng và quản lý tài chính không đồng bộ.
- Hậu quả: dòng tiền dự báo không thống nhất, khó kiểm soát nợ và thanh khoản.
- Tính không chắc chắn của thị trường
- Biến động giá nguyên liệu, biến động tỷ giá, thay đổi hành vi khách hàng.
- Hậu quả: kế hoạch dòng tiền dễ bị sai lệch, doanh nghiệp cần có phương án xử lý kịp thời.
Quản lý tài chính thông minh với Bizzi: Chìa khóa để tối ưu dòng tiền và lập kế hoạch dòng tiền
Scenario Planning giúp doanh nghiệp dự báo nhiều kịch bản và chuẩn bị phương án, nhưng vẫn tốn công sức và dễ sai số. Khi ứng dụng giải pháp tự động hóa mà Bizzi mang lại , quy trình trở nên tự động, chính xác và chủ động, đồng thời cung cấp công cụ giám sát, cảnh báo và tối ưu dòng tiền theo thời gian thực, nâng tầm từ dự báo sang quản lý và điều phối dòng tiền chiến lược.
Sự khác biệt cốt lõi giữa lập kế hoạch dòng tiền theo Kịch bản (Scenario Planning) và khi có sự hỗ trợ từ Bizzi nằm ở mức độ tự động hóa, tính chính xác và khả năng ứng phó thực tế
Lập kế hoạch dòng tiền theo Kịch bản (Scenario Planning)
Kế hoạch dòng tiền truyền thống thường dựa trên giả định cố định, nhưng thị trường và hoạt động doanh nghiệp luôn biến động. Scenario Planning là phương pháp dự báo dòng tiền theo nhiều kịch bản khác nhau (thông thường, xấu, tối ưu), giúp doanh nghiệp:
- Nhận diện rủi ro tiềm ẩn trước khi xảy ra.
- Điều chỉnh kế hoạch chi tiêu, vay vốn hoặc đầu tư kịp thời.
- So sánh tác động các quyết định kinh doanh đến dòng tiền, từ đó ra quyết định chủ động và hiệu quả hơn.
Cách Bizzi.vn giúp doanh nghiệp kiểm soát và tối ưu dòng tiền
Bizzi giúp doanh nghiệp quản lý dòng tiền thông minh bằng cách tự động hóa quy trình chi tiêu, theo dõi công nợ khách hàng, và cung cấp các báo cáo trực quan về tình hình tài chính, qua đó tối ưu hóa dòng tiền và hỗ trợ lập kế hoạch tài chính hiệu quả. :
- Kiểm soát Chi phí – Quản lý ngân sách theo thời gian thực (Bizzi Expense)
- Giúp doanh nghiệp theo dõi chi phí theo từng phòng ban, dự án, hoặc giai đoạn.
- Ngăn ngừa chi tiêu vượt ngân sách, bảo vệ dòng tiền.
- Tự động hóa Khoản phải trả (AP Automation
- Đảm bảo thanh toán đúng hạn, giảm rủi ro trễ hạn và phí phạt.
- Tích hợp nhắc nhở, phê duyệt và ghi nhận tự động, tiết kiệm thời gian và tăng hiệu quả.
- Đối chiếu 3 chiều (3-way matching: Hóa đơn – Đơn mua hàng (PO) – Báo cáo nhận hàng (GR)
- Kiểm soát tính chính xác và hợp lệ của chi phí trước khi thanh toán.
- Tránh sai sót và gian lận, củng cố Uy tín (Authoritativeness) trong quản lý tài chính doanh nghiệp.
- Tự động hóa thu hồi công nợ – Giảm DSO
- Hệ thống theo dõi công nợ tự động, nhắc nhở khách hàng và đẩy nhanh dòng tiền vào doanh nghiệp.
- Kết quả: rút ngắn thời gian thu tiền, cải thiện khả năng thanh khoản.
Bizzi không chỉ là phần mềm kế toán, mà là trợ lý chiến lược dòng tiền, giúp doanh nghiệp dự báo, kiểm soát và tối ưu hóa các luồng tiền một cách chủ động, giảm rủi ro và gia tăng hiệu quả kinh doanh.
Kết luận
Toàn bộ quy trình lập kế hoạch dòng tiền đóng vai trò cốt lõi trong quản trị tài chính doanh nghiệp, giúp dự báo và điều phối các luồng tiền một cách chủ động. So với cách quản lý truyền thống, việc ứng dụng công nghệ nâng cao hiệu quả quản lý bằng cách tự động hóa các tác vụ, cung cấp phân tích dữ liệu chuyên sâu, và tăng độ chính xác trong dự báo. Công nghệ chính là nền tảng để doanh nghiệp lập kế hoạch dòng tiền, ra quyết định tài chính kịp thời và tối ưu hóa nguồn tiền mặt.
Với triết lý lấy người dùng làm trung tâm, Bizzi cam kết cung cấp các giải pháp và dịch vụ tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời đảm bảo trải nghiệm người dùng là ưu tiên hàng đầu. Bizzi mang đến giải pháp tự động hóa toàn diện, từ kiểm soát chi tiêu, xử lý hóa đơn, quản lý công nợ, đến báo cáo chi phí thời gian thực, giúp doanh nghiệp giảm sai sót, tối ưu dòng tiền và có cái nhìn tổng quan về sức khỏe tài chính. Nhờ đó, Bizzi trở thành trợ lý chiến lược dòng tiền, hỗ trợ doanh nghiệp duy trì thanh khoản và đưa ra quyết định kinh doanh hiệu quả.
- Link đăng ký dùng thử sản phẩm của Bizzi: https://bizzi.vn/dang-ky-dung-thu/
- Đặt lịch demo: https://bizzi.vn/dat-lich-demo/