Trong bối cảnh doanh nghiệp ngày càng phụ thuộc vào dữ liệu để lập kế hoạch, dự báo và đo lường hiệu suất, hệ thống Enterprise Performance Management (EPM) trở thành nền tảng quan trọng giúp CFO và FP&A đưa ra quyết định nhanh và chính xác. Tuy nhiên, không phải mọi hệ thống EPM đều giống nhau. Hai mô hình phổ biến nhất hiện nay là EPM truyền thống (on-premise) và Cloud EPM . Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa chúng giúp doanh nghiệp lựa chọn giải pháp tối ưu về chi phí, hiệu suất, độ linh hoạt và khả năng mở rộng trong tương lai.
Bài viết này phân tích chi tiết sự khác biệt giữa EPM truyền thống và Cloud EPM, từ kiến trúc, chi phí, bảo mật, đến hiệu quả triển khai – đồng thời gợi ý mô hình phù hợp cho doanh nghiệp Việt thông qua case study từ Sactona, nền tảng EPM do Bizzi phân phối.
Xu hướng chuyển đổi từ EPM truyền thống sang Cloud EPM
Để so sánh EPM truyền thống và Cloud EPM một cách đầy đủ, trước hết cần hiểu lại EPM là gì, vai trò của nó trong doanh nghiệp hiện đại và tại sao mô hình Cloud EPM lại ngày càng chiếm ưu thế. Đây là nền tảng để doanh nghiệp cân nhắc chiến lược chuyển đổi hệ thống quản trị hiệu suất của mình.
1. EPM là gì và vai trò trong doanh nghiệp hiện đại
EPM (Enterprise Performance Management) là hệ thống quản trị hiệu suất doanh nghiệp, được sử dụng để lập kế hoạch, dự báo, ngân sách, hợp nhất tài chính và đánh giá hiệu quả hoạt động. Đây là nền tảng giúp doanh nghiệp vận hành dựa trên dữ liệu với các chức năng cốt lõi:
- Planning và budgeting: lập kế hoạch và ngân sách cho toàn doanh nghiệp
- Forecasting: dự báo doanh thu, chi phí, dòng tiền, lợi nhuận
- Financial consolidation: hợp nhất báo cáo tài chính từ nhiều đơn vị
- Reporting và analytics: báo cáo hiệu suất và phân tích chênh lệch
Trong doanh nghiệp hiện đại, EPM đóng vai trò như “bộ não tài chính” , kết nối dữ liệu từ ERP, CRM, BI và các hệ thống vận hành để giúp CFO và FP&A có cái nhìn toàn cảnh (holistic view) và thực hiện ra quyết định kịp thời.
2. Phân loại EPM theo mô hình triển khai
Khi nói về on premise EPM vs Cloud EPM, thực chất là nói về hai cách triển khai khác nhau của cùng một loại hệ thống. Mỗi mô hình mang theo triết lý vận hành và cấu trúc chi phí khác nhau.
Hai loại chính là:
EPM truyền thống (on-premise)
- Cài đặt tại data center của doanh nghiệp
- Phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng nội bộ
- Cần đội IT duy trì, bảo trì, backup
Cloud EPM
- Triển khai dưới dạng SaaS hoặc PaaS
- Không cần cài đặt, vận hành trên nền tảng đám mây
- Tự động cập nhật và tích hợp API nhanh hơn
Sự khác biệt này ảnh hưởng đến chi phí, tốc độ triển khai, khả năng mở rộng, bảo mật và trải nghiệm người dùng – những yếu tố rất quan trọng khi so sánh cloud EPM với EPM truyền thống.
3. Xu hướng chuyển đổi sang Cloud EPM
Trong 5–10 năm trở lại đây, xu hướng chuyển đổi từ EPM truyền thống sang Cloud EPM diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu. Lý do không chỉ nằm ở chi phí, mà còn ở khả năng đáp ứng yêu cầu mới của tài chính hiện đại: nhanh, linh hoạt, realtime và tích hợp.
Một số động lực chính:
- Doanh nghiệp chuyển từ CapEx (đầu tư tài sản cố định) sang OpEx (chi phí vận hành linh hoạt)
- Nhu cầu rolling forecast, scenario planning và what-if analysis tăng mạnh
- Ứng dụng AI, machine learning trong dự báo và phân tích chênh lệch
- Mô hình làm việc từ xa, hybrid đòi hỏi hệ thống có thể truy cập mọi nơi
Các vendor lớn trong mảng Cloud EPM có thể kể đến: Oracle EPM Cloud, SAP Analytics Cloud, Workday Adaptive Planning, Anaplan và Sactona – giải pháp EPM Nhật Bản do Bizzi phân phối tại Việt Nam , được thiết kế tập trung cho đội tài chính thay vì đội IT.
EPM truyền thống (on-premise EPM) là gì? Ưu điểm và hạn chế
Trước khi quyết định chuyển sang Cloud EPM, nhiều doanh nghiệp vẫn đang sử dụng EPM truyền thống và phân vân về thời điểm phù hợp để thay đổi. Việc hiểu rõ cách hoạt động, ưu điểm và hạn chế của on-premise EPM sẽ giúp hình dung rõ hơn bức tranh tổng thể.
1. Cách hoạt động của EPM truyền thống
EPM truyền thống được cài đặt trực tiếp trên hạ tầng nội bộ của doanh nghiệp:
- Phần mềm chạy trên server đặt tại văn phòng hoặc data center riêng
- Đội IT chịu trách nhiệm cài đặt, cấu hình, bảo trì và nâng cấp
- Việc backup, bảo mật, quản lý tài nguyên đều nằm trong tay doanh nghiệp
Mô hình này khá phổ biến với các tập đoàn đã đầu tư hạ tầng từ sớm hoặc trong bối cảnh Cloud chưa phát triển, nên epm truyền thống và cloud epm đang song song tồn tại ở nhiều tổ chức.
2. Ưu điểm của mô hình on-premise
Dù đang dần nhường chỗ cho Cloud EPM, on-premise EPM vẫn có những lợi thế nhất định, đặc biệt ở những ngành có yêu cầu bảo mật khắt khe:
- Kiểm soát toàn bộ dữ liệu nằm trong hệ thống nội bộ
- Có thể tùy chỉnh sâu theo quy trình và logic đặc thù
- Phù hợp với tổ chức có quy định nội bộ không cho phép dùng cloud
Với một số doanh nghiệp lớn, mô hình này vẫn được duy trì vì đã đầu tư mạnh vào hạ tầng và con người.
3. Hạn chế của EPM truyền thống
Tuy nhiên, chính mô hình tự vận hành lại tạo ra nhiều điểm nghẽn:
- Khó mở rộng khi dữ liệu và người dùng tăng mạnh
- Nâng cấp phần mềm tốn kém và phức tạp
- Cần đội IT đủ mạnh, chi phí nhân sự lớn
- Khả năng truy cập từ xa, hỗ trợ làm việc linh hoạt còn hạn chế
- Không phù hợp với yêu cầu realtime forecasting hoặc triển khai nhanh
Đây là lý do tại sao khi so sánh cloud EPM với EPM truyền thống, các CFO thường nghiêng về Cloud EPM nếu muốn tối ưu chi phí và tốc độ.
Cloud EPM là gì? Giải pháp quản trị hiệu suất hiện đại
Nếu on-premise EPM đại diện cho thế hệ cũ, thì Cloud EPM chính là gương mặt tiêu biểu của thế hệ mới – nơi EPM gắn liền với cloud, automation và phân tích theo thời gian thực.
1. Cloud EPM là gì và cách hoạt động
Cloud EPM là phiên bản EPM được triển khai trên nền tảng đám mây:
- Người dùng chỉ cần trình duyệt web để truy cập
- Nhà cung cấp (vendor) chịu trách nhiệm vận hành, cập nhật, bảo trì
- Doanh nghiệp không cần đầu tư server, storage, network riêng cho EPM
Toàn bộ dữ liệu và mô hình EPM được quản lý tập trung, có thể tích hợp với ERP, CRM, BI và các hệ thống khác qua API hoặc cơ chế đồng bộ dữ liệu.
2. Ưu điểm nổi bật của Cloud EPM
Khi so sánh cloud EPM với on-premise EPM, các ưu điểm của cloud thường rất rõ ràng:
- Chi phí linh hoạt (OpEx), trả theo tháng hoặc năm
- Không cần đầu tư CapEx ban đầu cho hạ tầng
- Tự động cập nhật, không lo upgrade thủ công
- Khả năng mở rộng theo nhu cầu, không bị giới hạn bởi server nội bộ
- Truy cập mọi lúc, mọi nơi, hỗ trợ làm việc từ xa, đa thiết bị
- Dễ dàng tích hợp với các hệ thống hiện có
Cloud EPM giúp các đội FP&A và CFO tập trung vào mô hình, phân tích và ra quyết định, thay vì lo xử lý vấn đề kỹ thuật.
3. Thách thức khi dùng Cloud EPM
Dù có nhiều ưu điểm, Cloud EPM cũng mang đến một số thách thức mà doanh nghiệp cần cân nhắc:
- Lo ngại về bảo mật dữ liệu khi đưa lên cloud
- Phụ thuộc vào đường truyền internet ổn định
- Yêu cầu đánh giá kỹ vendor về chứng chỉ bảo mật, khả năng đáp ứng compliance ngành
- Một số doanh nghiệp muốn giữ dữ liệu cực nhạy cảm ở on-premise, dẫn đến nhu cầu hybrid EPM
So sánh chi tiết on-premise EPM truyền thống và Cloud EPM
Để trả lời trọn vẹn câu hỏi on premise epm vs cloud epm nên chọn cái nào, cần đặt hai mô hình lên bàn cân với các tiêu chí cụ thể: triển khai, chi phí, bảo mật, tích hợp và hiệu suất.
1. So sánh theo mô hình triển khai và chi phí
Bảng dưới đây tóm tắt so sánh cloud EPM với EPM on-premise theo các góc độ quan trọng:
| Tiêu chí | On-premise EPM | Cloud EPM |
|---|---|---|
| Mô hình triển khai | Cài đặt nội bộ, dùng server riêng | SaaS/PaaS trên nền tảng cloud |
| Chi phí | CapEx cao (server, license, hạ tầng) | OpEx linh hoạt (subscription) |
| Cập nhật | Thủ công, theo phiên bản | Tự động, liên tục |
| Hạ tầng | Doanh nghiệp tự vận hành | Vendor chịu trách nhiệm |
| Thời gian triển khai | 6–12 tháng | 2–3 tháng |
| Độ phức tạp | Cao, nhiều bên liên quan | Thấp hơn, cấu hình là chính |
Nhìn vào bảng, có thể thấy Cloud EPM phù hợp với các doanh nghiệp muốn triển khai nhanh, kiểm soát chi phí tốt và giảm tải cho IT.
2. So sánh hiệu suất và độ linh hoạt
Ngoài chi phí, khi so sánh cloud EPM với EPM truyền thống, hiệu suất và linh hoạt là hai yếu tố rất quan trọng:
- Cloud EPM thường được tối ưu theo hạ tầng cloud của vendor, cho phép xử lý nhiều dữ liệu hơn trong thời gian ngắn hơn
- Khả năng chạy song song nhiều kịch bản, hỗ trợ rolling forecast tốt hơn
- Dễ dàng tăng số user, số đơn vị, số ngữ cảnh báo cáo mà không cần nâng cấp server thủ công
Trong khi đó, EPM on-premise sẽ sớm gặp giới hạn khi dữ liệu và yêu cầu phân tích tăng lên.
3. So sánh khả năng tích hợp và mở rộng
Một hệ thống EPM hiện đại cần sống cùng hệ sinh thái dữ liệu của doanh nghiệp, bao gồm ERP, CRM, BI, data warehouse,… Cloud EPM có lợi thế rõ rệt:
- Tích hợp qua API, connector có sẵn
- Hỗ trợ các chuẩn kết nối hiện đại
- Dễ mở rộng sang nhiều hệ thống khác mà không cần viết lại toàn bộ
Còn on-premise EPM thường:
- Phải dựa vào đội IT phát triển tích hợp tùy chỉnh
- Tốn nhiều thời gian testing, triển khai
- Khó bảo trì khi hệ thống ngày càng phức tạp
Mô hình EPM nào tiết kiệm và an toàn hơn?
Khi cân nhắc epm truyền thống và cloud epm, CFO thường đặt hai câu hỏi: “Tổng chi phí sở hữu (TCO) thế nào?” và “Bảo mật có đảm bảo không?”. Phần này tập trung trả lời hai câu hỏi đó.
1. Cấu trúc chi phí tổng sở hữu (TCO)
Với on-premise EPM, chi phí không chỉ là license phần mềm mà gồm:
- Mua server, storage, network
- Đầu tư hệ thống backup, bảo mật vật lý và mạng
- Tuyển, đào tạo và duy trì đội IT
- Chi phí nâng cấp định kỳ
Với Cloud EPM, chi phí thường đơn giản hơn:
- Trả phí theo tháng/năm, theo số user hoặc module
- Không mua server, không lo bảo trì hạ tầng
- IT chỉ tập trung vào cấu hình và quản lý quyền, không phải “ôm” hệ thống
Nhờ vậy, tổng chi phí sở hữu Cloud EPM thường thấp hơn rõ rệt trong trung và dài hạn.
2. ROI của Cloud EPM
Cloud EPM giúp rút ngắn thời gian:
- Triển khai
- Lập kế hoạch
- Chốt forecast
- Lập báo cáo quản trị
Khi thời gian xử lý các quy trình này giảm từ vài tuần xuống vài ngày, doanh nghiệp dễ dàng đạt ROI trong vòng 6–12 tháng, đặc biệt với các giải pháp EPM tối ưu như Sactona.
3. Bảo mật và tuân thủ dữ liệu trong Cloud EPM
Về bảo mật, nhiều Cloud EPM hiện nay đạt chuẩn cao hơn đa số hệ thống tự dựng:
- Chứng nhận ISO 27001, SOC 2, GDPR
- Mã hóa dữ liệu khi lưu trữ và khi truyền tải
- Xác thực đa yếu tố
- Hệ thống backup và disaster recovery theo chuẩn quốc tế
Doanh nghiệp vẫn cần đánh giá kỹ vendor, nhưng không còn có thể mặc định rằng “on-premise là an toàn hơn cloud” như trước kia.
Lợi ích chuyển đổi từ EPM truyền thống sang Cloud EPM
Khi đã hiểu rõ on premise epm vs cloud epm, câu hỏi tiếp theo là: “Nếu chuyển sang Cloud EPM, doanh nghiệp được lợi gì trong thực tế?”.
1. Tăng tốc quy trình lập kế hoạch, ngân sách và dự báo
Cloud EPM giúp:
- Tự động thu thập dữ liệu từ ERP, CRM, hệ thống vận hành
- Rút ngắn chu kỳ lập kế hoạch và forecast
- Hỗ trợ rolling forecast liên tục thay vì ngân sách tĩnh
Điều này giúp doanh nghiệp phản ứng nhanh hơn trước biến động thị trường.
2. Tăng khả năng cộng tác và ra quyết định
Khi tất cả phòng ban làm việc trên cùng một nền tảng EPM:
- Mọi người nhìn thấy cùng một bộ số liệu
- Giảm tranh luận vì chênh lệch số liệu
- CFO, CEO, FP&A, sales, supply chain có thể thảo luận trên cùng dashboard
Đây là nền tảng tốt để nâng cấp chất lượng cuộc họp quản trị và ra quyết định.
3. Hỗ trợ chiến lược số hóa tài chính
Cloud EPM không chỉ là phần mềm, mà còn là mảnh ghép trung tâm trong chiến lược digital finance:
- Kết nối với RPA, BI, data lake
- Hỗ trợ analytics nâng cao
- Tạo nền tảng để thử nghiệm các mô hình dự báo mới
Cách chọn mô hình EPM phù hợp cho doanh nghiệp
Không phải doanh nghiệp nào cũng cần hoặc phù hợp với Cloud EPM ngay lập tức. Việc lựa chọn giữa epm truyền thống và cloud epm cần dựa trên bối cảnh cụ thể.
1. Khi nào nên chọn on-premise EPM
On-premise EPM vẫn là lựa chọn phù hợp nếu:
- Doanh nghiệp thuộc ngành có quy định pháp lý yêu cầu lưu trữ dữ liệu nội bộ
- Hệ thống hiện tại đã đầu tư rất lớn vào hạ tầng on-premise
- Đội IT đủ mạnh và có khả năng duy trì hệ thống lâu dài
Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn nên đánh giá định kỳ để xem khi nào việc chuyển đổi sang Cloud EPM là hợp lý.
2. Khi nào nên chọn Cloud EPM
Cloud EPM là lựa chọn tốt nếu:
- Doanh nghiệp vừa và lớn muốn tăng tốc lập kế hoạch và forecasting
- Muốn giảm phụ thuộc vào IT
- Muốn tối ưu chi phí và mô hình chi tiêu linh hoạt
- Muốn triển khai nhanh, trong vòng 2–3 tháng
Đây là tình huống phổ biến ở nhiều doanh nghiệp Việt đang trong giai đoạn chuyển đổi số tài chính.
3. Giải pháp hybrid EPM – lựa chọn trung gian
Hybrid EPM kết hợp:
- Lưu trữ dữ liệu cực nhạy cảm trên hệ thống nội bộ
- Sử dụng Cloud EPM cho lập kế hoạch, dự báo, phân tích
Mô hình này giúp tận dụng lợi thế của cloud mà vẫn đáp ứng yêu cầu internal compliance.
Sactona – giải pháp Cloud EPM thế hệ mới do Bizzi phân phối
Trong bức tranh epm truyền thống và cloud epm, Sactona là một ví dụ điển hình cho Cloud EPM “thân thiện với tài chính”, được phát triển bởi Outlook Consulting (Nhật Bản) và phân phối tại Việt Nam bởi Bizzi.
Một số điểm nổi bật:
- Giao diện Excel-like, giữ nguyên formula Excel
- Không cần coding, FP&A có thể tự xây dựng mô hình
- Triển khai nhanh, chỉ 2–3 tháng cho dự án cơ bản
- Chỉ cần 1–2 nhân sự nội bộ phối hợp cùng đội triển khai
- Tích hợp ERP bằng API hoặc file cực nhanh
- Hỗ trợ rolling forecast, scenario planning, driver-based planning
Các doanh nghiệp như Panasonic, Fujifilm, Marubeni Logistics đã triển khai Sactona để tăng tốc lập kế hoạch và dự báo, rút ngắn thời gian forecast xuống còn khoảng 5,5 ngày.
Cloud EPM – tương lai của quản trị hiệu suất doanh nghiệp
EPM truyền thống on-premise đã từng là chuẩn mực, nhưng trong bối cảnh tốc độ thay đổi ngày càng cao, Cloud EPM đang trở thành lựa chọn chiến lược cho nhiều doanh nghiệp. Khi so sánh cloud EPM với EPM truyền thống, sự khác biệt về tốc độ triển khai, chi phí, khả năng mở rộng và hỗ trợ realtime là rất rõ ràng.
Với các giải pháp như Sactona do Bizzi phân phối, doanh nghiệp Việt có cơ hội tiếp cận Cloud EPM thế hệ mới, vừa hiện đại, vừa gần gũi với cách làm tài chính quen thuộc (Excel), lại vừa tối ưu chi phí và thời gian triển khai.
Nếu bạn đang cân nhắc on premise epm vs cloud epm cho doanh nghiệp mình, đây là thời điểm tốt để bắt đầu thử nghiệm, thí điểm và từng bước chuyển sang mô hình EPM linh hoạt, thông minh và bền vững hơn.
Đăng ký demo Sactona để xem trực tiếp cách Cloud EPM vận hành trên dữ liệu gần với thực tế của bạn tại đây