Bizzi

Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để chuyển qua Chuẩn mực Kế toán Quốc tế IFRS

Dang Thi Ngoc Nhan

Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để chuyển qua Chuẩn mực Kế toán Quốc tế IFRS

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng, việc áp dụng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) đang trở thành một xu hướng tất yếu cho các doanh nghiệp trên toàn cầu. Đây là một bước đi quan trọng, giúp doanh nghiệp tiêu chuẩn hóa quy trình kế toán và báo cáo tài chính, tạo ra một ngôn ngữ kế toán chung để giao tiếp và so sánh hiệu quả trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, việc chuyển đổi sang IFRS đòi hỏi sự chuẩn bị và cải tổ toàn diện, từ kiến thức, quy trình, đến hệ thống thông tin và nhân lực. Trong bài viết này, cùng Bizzi tìm hiểu về những gì doanh nghiệp cần chuẩn bị để thích ứng và chuyển đổi thành công sang Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS).

Mục lục

Toggle

IFRS là gì?

IFRS, viết tắt của “International Financial Reporting Standards”, là tập hợp các chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế được ban hành bởi International Accounting Standards Board (IASB). Mục tiêu của IFRS là tạo ra một ngôn ngữ kế toán chung toàn cầu, giúp các doanh nghiệp và cơ quan tài chính có thể hiểu và so sánh thông tin tài chính một cách dễ dàng và nhất quán.

Hiện tại, các chuẩn mực IFRS đã được chấp nhận và áp dụng tại 166 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Trong số này, có 144 quốc gia đã bắt buộc áp dụng IFRS trong việc lập báo cáo tài chính. Các quốc gia còn lại đang trong quá trình chuẩn bị và dự kiến áp dụng IFRS trong tương lai.

Việc IFRS được công nhận rộng rãi trên toàn cầu cho thấy sự thừa nhận về tính quốc tế và tầm quan trọng của chuẩn mực này trong việc cải thiện tính minh bạch và đáng tin cậy của thông tin tài chính trong cộng đồng kinh tế toàn cầu.

IFRS là viết tắt của "International Financial Reporting Standards"
IFRS là viết tắt của “International Financial Reporting Standards”

Tại sao doanh nghiệp cần chuẩn bị cho Chuẩn mực Kế toán Quốc tế IFRS?

Theo chuyên gia, doanh nghiệp trung bình sẽ cần từ 3-5 năm để đào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu đủ kiến thức để có thể lập báo cáo tài chính theo Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS).

Chuẩn bị cho IFRS là một quá trình cần thiết và quan trọng đối với doanh nghiệp vì những lý do sau đây:

Xem thêm:  Sổ tay kế toán: Giải thích thuật ngữ “Chi phí sử dụng vốn”
IFRS là chuẩn mực báo cáo tài chính được công nhận rộng rãi trên toàn cầu

Tóm lại, chuẩn bị cho IFRS là một quá trình tốn thời gian và công sức, nhưng nó mang lại nhiều lợi ích lớn cho doanh nghiệp, giúp họ tiến bộ và hội nhập mạnh mẽ vào kinh tế toàn cầu.

Lộ trình chuyển đổi VAS sang IFRS

Lộ trình áp dụng IFRS tại Việt Nam bắt đầu từ năm 2022 và chính thức áp dụng vào năm 2025, đặt ra nhiều thách thức cho doanh nghiệp.

Vào ngày 16/03/2020, Bộ Tài chính đã thông qua “Đề án áp dụng các chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế IFRS tại Việt Nam”, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực Kế toán – Tài chính. Đề án này đã đề ra một lộ trình gồm ba giai đoạn chuyển đổi VAS sang IFRS như sau:

Lộ trình chuyển đổi VAS sang IFRS

3.1. Giai đoạn 1: Thời gian chuẩn bị từ năm 2020 đến 2021

Ở giai đoạn này, Bộ Tài chính sẽ tập trung vào việc chuẩn bị tài liệu, xây dựng cơ chế tài chính và quy trình, hướng dẫn doanh nghiệp và đào tạo nhân lực, tạo điều kiện cho việc chuyển đổi sang giai đoạn 2. Giai đoạn này là cơ hội vàng để các doanh nghiệp chuẩn bị và sẵn sàng để chuyển sang IFRS.

3.2. Giai đoạn 2: Thời gian áp dụng tự nguyện từ năm 2022 đến 2025

Các doanh nghiệp có nhu cầu và khả năng áp dụng chuẩn mực IFRS sẽ có thể tự nguyện đăng ký và được Bộ Tài chính cho phép áp dụng IFRS vào việc lập báo cáo tài chính. Nhóm đối tượng này bao gồm: công ty FDI có 100% vốn nước ngoài, các công ty mẹ có quy mô lớn, đã hoặc chưa niêm yết trên thị trường, hoặc đang thuộc tập đoàn kinh tế nhà nước hoặc được tài trợ bởi các tổ chức tài chính quốc tế.

3.3. Giai đoạn 3: Áp dụng bắt buộc từ năm 2025

Các đối tượng khuyến khích tự nguyện áp dụng IFRS và các ngân hàng thương mại sẽ bị yêu cầu phải tuân thủ chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế khi lập báo cáo tài chính. Các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ còn lại sẽ sử dụng chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam (VFRS) với sự hướng dẫn từ IFRS, để đảm bảo tính phù hợp với các quy định quốc tế. Các doanh nghiệp khác sẽ lập báo cáo tài chính theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Nhờ việc triển khai đề án này, ngành Kế toán – Tài chính tại Việt Nam sẽ dần hội nhập vào cộng đồng kinh tế quốc tế và đáp ứng được các yêu cầu chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế.

Doanh nghiệp cần lưu ý gì khi chuẩn bị áp dụng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế IFRS

Theo chia sẻ của ông Trịnh Đức Vinh – Phó Cục Trưởng Cục Quản lý, Giám sát Kế toán, Kiểm toán, Bộ Tài chính, việc đào tạo cán bộ của một doanh nghiệp thành thạo về Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) mất khoảng 3-5 năm. Đối với các doanh nghiệp nước ngoài có tiềm lực, thời gian này có thể chỉ là 3 năm, nhưng với doanh nghiệp Việt Nam, cần xem xét nhiều hơn về thời gian cần thiết.

Ông Trịnh Đức Vinh – Phó Cục Trưởng Cục Quản lý, Giám sát Kế toán, Kiểm toán, Bộ Tài chính

4.1. Lợi ích của việc áp dụng IFRS

Việc áp dụng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) mang đến nhiều lợi ích đáng kể cho doanh nghiệp như sau:

4.2. Những điều doanh nghiệp cần cân nhắc trước khi quyết định áp dụng IFRS

Trước khi quyết định áp dụng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS), doanh nghiệp cần cân nhắc các vấn đề sau:

4.2.1. Vấn đề chi phí và lợi ích

Việc chuyển đổi và vận hành hệ thống kế toán và lập báo cáo tài chính theo IFRS đòi hỏi đầu tư đáng kể về chi phí, thời gian và công sức. Do đó, doanh nghiệp cần ước tính các chi phí này và so sánh với lợi ích thu được trước khi quyết định áp dụng IFRS.

Xem thêm:  Xây dựng mô hình quản lý chi phí chặt chẽ, tinh gọn và hiện đại

4.2.2 Thay đổi trọng yếu

Áp dụng IFRS sẽ dẫn đến một số thay đổi trọng yếu trong hoạt động kế toán và tài chính của doanh nghiệp. Điều này bao gồm chênh lệch giữa cơ sở tính thuế và kế toán, sự thay đổi trong các điều khoản của các hợp đồng kinh tế và nhu cầu cung cấp thông tin đầy đủ và chi tiết theo yêu cầu của IFRS.

Khi sử dụng IFRS, một số giao dịch được hạch toán và phản ánh trên báo cáo tài chính theo các phương pháp khác nhau so với phương pháp giá gốc. Điều này dẫn đến sự chênh lệch giữa số liệu hạch toán theo kế toán và cơ sở tính thuế của cơ quan thuế (theo giá gốc). Sự chênh lệch này có thể tạo ra khó khăn trong việc duy trì song song sổ sách kế toán hạch toán theo IFRS và sổ phụ kế toán để theo dõi cơ sở tính thuế cũng như theo dõi các khoản thuế hoãn lại phát sinh do chênh lệch giữa thuế và kế toán.

Áp dụng IFRS có thể yêu cầu thay đổi các điều khoản trong các hợp đồng kinh tế để phù hợp với các yêu cầu của chuẩn mực này. Điều này đòi hỏi bộ phận kế toán và bộ phận pháp chế cần phối hợp để hiểu rõ các quyền và nghĩa vụ pháp lý của hợp đồng và các quy định liên quan tại IFRS. Từ đó, xác định đúng và đầy đủ các quyền và nghĩa vụ tài chính phát sinh để làm cơ sở cho việc hạch toán kế toán.

IFRS yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thông tin đầy đủ và chi tiết hơn nhiều so với Chuẩn mực Kế toán Việt Nam. Do đó, bộ phận kế toán cần phối hợp chặt chẽ với các bộ phận khác trong doanh nghiệp để thu thập đầy đủ thông tin theo yêu cầu của IFRS. Ví dụ như, Chuẩn mực IFRS 15 về Doanh thu từ hợp đồng với khách hàng yêu cầu bộ phận kế toán am hiểu rõ các điều khoản về cung cấp hàng hóa và dịch vụ trong hợp đồng doanh thu. Điều này đòi hỏi phối hợp với các phòng ban liên quan để thu thập đầy đủ thông tin phục vụ cho việc hạch toán kế toán và có những sửa đổi cần thiết trong hợp đồng nếu cần thiết.

Trước khi quyết định áp dụng IFRS, doanh nghiệp nên thực hiện một nghiên cứu và đánh giá tổng thể về những thay đổi, ước tính các chi phí và lợi ích, và chuẩn bị sẵn sàng cho việc tuân thủ các yêu cầu và thay đổi trong việc áp dụng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế.

Những điều doanh nghiệp cần cân nhắc trước khi quyết định áp dụng IFRS

4.3. Những nội dung doanh nghiệp cần dần chuẩn bị

Khoảng cách thời gian và mức đầu tư để áp dụng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) sự khác nhau tùy thuộc vào quy mô hoạt động, ngành nghề kinh tế và giai đoạn phát triển của doanh nghiệp. Việc bảo đảm tính hiệu quả thay vì đầu tư dàn trải yêu cầu cân nhắc và đảm bảo mức đầu tư (chi phí, thời gian, nhân lực, vật lực) phù hợp với nhu cầu và khả năng của từng doanh nghiệp.

4.3.1. Chuyển đổi dữ liệu từ Chuẩn mực Kế toán Việt Nam sang Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) theo Chuẩn mực IFRS 1 – Lần đầu áp dụng IFRS

Để chuyển đổi dữ liệu từ Chuẩn mực Kế toán Việt Nam sang Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) theo Chuẩn mực IFRS 1 – Lần đầu áp dụng IFRS, doanh nghiệp cần xây dựng quy trình tuân thủ các hướng dẫn của chuẩn mực này. Đây là quy trình áp dụng cho các đơn vị lập báo cáo tài chính theo Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) lần đầu tiên. Doanh nghiệp Việt Nam sẽ sử dụng các hướng dẫn tại chuẩn mực này để chuyển đổi báo cáo tài chính lần đầu sang IFRS theo kế hoạch của Bộ Tài chính.

Việc chuyển đổi dữ liệu cần phải tuân theo quy trình từng bước và đòi hỏi thời gian đủ dài để chuẩn bị các nội dung liên quan. Do đó, doanh nghiệp nên tận dụng các chuyên gia về Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) để được tư vấn và hỗ trợ thực hiện nội dung này một cách chính xác và hiệu quả nhất. Việc thuê chuyên gia giúp bảo đảm doanh nghiệp thực hiện đúng và hiệu quả ngay từ bước đầu tiên trong quá trình chuyển đổi.

4.3.2. Cải thiện hiểu biết về Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) và tài chính cho các nhân sự liên quan

Để cải thiện hiểu biết về Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) và tài chính cho các nhân sự liên quan, doanh nghiệp cần thực hiện đào tạo không chỉ cho nhân viên bộ phận kế toán mà còn bao gồm cả Ban giám đốc và các cán bộ quản lý chủ chốt. Điều này đảm bảo họ có sự phối hợp tốt với bộ phận kế toán khi được yêu cầu cung cấp hoặc giải trình các thông tin và dữ liệu liên quan đến IFRS. Doanh nghiệp cần thúc đẩy nhân viên tham gia các khóa học về Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) và cách thức vận dụng nó trong thực tế.

Xem thêm:  Tại sao cần số hóa quy trình quản lý chi phí tinh gọn cho doanh nghiệp của mình? 

Điều này giúp cung cấp cho họ kiến thức và kỹ năng cần thiết để áp dụng IFRS một cách hiệu quả trong công việc hàng ngày. Việc đào tạo đảm bảo các nhân sự liên quan đều có cùng một hiểu biết về IFRS, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng chuẩn mực này và đảm bảo tính thống nhất và chính xác trong việc xử lý thông tin tài chính. Từ việc tham gia khóa đào tạo, nhân viên có thể nắm vững nguyên tắc và quy định của IFRS, cũng như học cách áp dụng chúng vào tình huống thực tế của doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp tăng cường hiệu quả làm việc, đảm bảo sự đồng thuận và đáng tin cậy trong thông tin tài chính, và làm tăng giá trị của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.

4.3.3. Cần tổ chức lại và nâng cấp hệ thống thông tin kế toán

Để chuyển đổi và lập Báo cáo tài chính (BCTC) theo Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS), doanh nghiệp cần tổ chức lại và nâng cấp hệ thống thông tin kế toán. Việc lập BCTC theo IFRS có nhiều khác biệt về ghi nhận, đo lường giá trị, trình bày và công bố thông tin so với các chuẩn mực hiện tại. Do đó, doanh nghiệp cần rà soát và thực hiện những thay đổi (nếu cần) đối với các nội dung sau đây của hệ thống thông tin kế toán để đảm bảo tính phù hợp và ổn định khi chính thức áp dụng IFRS:

Tuy nhiên, để thực hiện những thay đổi trên, doanh nghiệp cần có trình tự ưu tiên và tối ưu hóa nguồn lực, không tiêu tốn nhiều hơn mức cần thiết. Do đó, doanh nghiệp nên có sự hỗ trợ và tư vấn từ những chuyên gia về Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) để đảm bảo tính hiệu quả và thành công trong quá trình chuyển đổi.

Doanh nghiệp cần tổ chức lại và nâng cấp hệ thống thông tin kế toán

4.3.4. Điều chỉnh các điều khoản trong hợp đồng kinh tế với các đối tác

Để thích nghi với Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS), doanh nghiệp cần điều chỉnh các điều khoản trong hợp đồng kinh tế với các đối tác. IFRS có những yêu cầu khắt khe về việc xác định trách nhiệm chuyển giao hàng hóa hoặc hoàn thành dịch vụ. Do đó, doanh nghiệp cần rà soát lại các hợp đồng với nhà cung cấp và khách hàng và đối chiếu với các yêu cầu liên quan đến hợp đồng của IFRS để thực hiện các điều chỉnh phù hợp. Việc này nên được tư vấn bởi các chuyên gia về IFRS và luật sư để đảm bảo tính chính xác và phù hợp từ đầu.

4.3.5. Dự trù trước các ảnh hưởng tiêu cực (nếu có) đến các chỉ số tài chính

Trước khi chuyển đổi BCTC sang Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS), doanh nghiệp cần dự trù trước các ảnh hưởng tiêu cực (nếu có) đến các chỉ số tài chính và lập kế hoạch phản ứng phù hợp để đối phó với tình huống này. Ví dụ như:

Tóm lại, việc dự trù và lập kế hoạch phản ứng phù hợp trước các ảnh hưởng tiêu cực trong quá trình chuyển đổi BCTC sang IFRS là rất quan trọng để đảm bảo sự ổn định và thành công trong việc thích nghi với chuẩn mực Kế toán Quốc tế. Doanh nghiệp cần cân nhắc và thực hiện các biện pháp phù hợp để giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh.

Trên đây là những thông tin về việc doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để chuyển qua hệ thống kế toán IFRS. Việc chuyển đổi từ Chuẩn mực Kế toán Việt Nam sang Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS) không chỉ đơn giản là một quy trình hình thức, mà đòi hỏi sự nỗ lực và đầu tư đáng kể từ các doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu thực hiện đúng cách và có kế hoạch phù hợp, việc áp dụng IFRS sẽ mang lại những lợi ích vượt trội, cải thiện chất lượng báo cáo tài chính, nâng cao uy tín và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Để thành công trong quá trình chuyển đổi này, doanh nghiệp cần có tầm nhìn chiến lược, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ phận liên quan và sự hỗ trợ tư vấn từ các chuyên gia về Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IFRS).

Theo dõi Bizzi để nhanh chóng nhận thông tin mới nhất:

Exit mobile version