Mô hình chuỗi cung ứng được xem là hệ thống gồm nhiều tổ chức, con người, hoạt động, thông tin và tài nguyên, phối hợp để đưa sản phẩm từ “đầu vào” đến “đầu ra”. Trong bài viết này, hãy cùng Bizzi tìm hiểu sâu hơn về bản chất cũng như các tối ưu hoá chi phí vận hành doanh nghiệp khi ứng dụng mô hình chuỗi cung ứng.
Chuỗi cung ứng và mô hình chuỗi cung ứng là gì?
Chuỗi cung ứng có thể hiểu đơn giản là toàn bộ quá trình biến nguyên vật liệu thành sản phẩm/dịch vụ hoàn chỉnh, và đưa đến tay người tiêu dùng cuối cùng.
Khái niệm và đặc điểm chuỗi cung ứng (Supply Chain)
Chuỗi cung ứng bao gồm tất cả các bước liên quan đến việc cung cấp sản phẩm/dịch vụ hoàn chỉnh cho khách hàng, từ tìm nguồn cung ứng nguyên liệu thô, chuyển đổi sang sản xuất, vận chuyển thành phẩm đến các điểm phân phối, và giao cho người tiêu dùng.
Đây là một hệ thống liên kết các tổ chức, con người, hoạt động, thông tin và các nguồn lực liên quan đến việc sản xuất, tiếp thị và phân phối sản phẩm từ nguyên vật liệu thô đến khách hàng cuối cùng. Các hoạt động chính bao gồm mua nguyên liệu, sản xuất, đóng gói, vận chuyển, lưu trữ và phân phối, thường có sự tham gia của nhiều đối tác như nhà cung cấp, nhà sản xuất, nhà phân phối, nhà bán lẻ và khách hàng.
Khái niệm và đặc điểm mô hình chuỗi cung ứng (Supply Chain Model)
Mô hình chuỗi cung ứng là một khung lý thuyết hoặc thực tiễn nhằm mô tả cách thức các tổ chức và doanh nghiệp quản lý chuỗi cung ứng của mình. Nó giúp việc quản lý chuỗi cung ứng có trật tự và logic hơn, cung cấp cái nhìn tổng quan để theo dõi và thúc đẩy đội ngũ đạt mục tiêu kinh doanh.
Mô hình này giải quyết các vấn đề cốt lõi như: sản phẩm cần sản xuất, nhận diện thị trường, lựa chọn nhà cung cấp, vị trí nhà máy, quản lý hàng tồn kho, vận chuyển và phân phối.
Tầm quan trọng của việc xây dựng mô hình chuỗi cung ứng hiệu quả
Một mô hình chuỗi cung ứng được thiết kế tốt mang lại nhiều lợi ích chiến lược:
- Đảm bảo nguồn lực và thông tin: Cung cấp và điều phối hiệu quả vật liệu, thông tin và dịch vụ từ nguồn gốc đến người tiêu dùng cuối cùng.
- Thúc đẩy kinh doanh và tăng doanh thu: Nâng cao hiệu suất hoạt động, mở rộng thị phần và tạo việc làm.
- Tối ưu hóa chi phí: Giảm lượng hàng tồn kho từ 30% đến 70% thông qua quản lý hiệu quả.
- Nâng cao năng lực cạnh tranh: Đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường, đảm bảo chất lượng và quản lý rủi ro.
- Tăng cường tương tác: Cải thiện mối quan hệ giữa các đối tác trong chuỗi.
Các thành phần và giai đoạn chính trong mô hình chuỗi cung ứng
Dưới đây là các thành phần và giai đoạn chính trong một chuỗi cung ứng chuẩn, giúp bạn có cái nhìn tổng thể về cách hàng hóa – dịch vụ được tạo ra và đến tay người tiêu dùng:
Các thành phần chính
Chuỗi cung ứng bao gồm nhiều yếu tố và đối tác:
- Đối tác: Nhà cung cấp nguyên liệu thô, nhà sản xuất, nhà phân phối, nhà bán lẻ, người tiêu dùng.
- Dịch vụ hỗ trợ: Nhà cung cấp dịch vụ hậu cần (vận tải, kho bãi, giao nhận, đóng gói, bảo hiểm), nhà cung cấp dịch vụ tài chính (thanh toán, tín dụng, bảo hiểm).
- Hoạt động: Hàng tồn kho, vận tải, kho bãi, mua sắm, dịch vụ khách hàng, công nghệ thông tin.
Các giai đoạn cơ bản trong mô hình chuỗi cung ứng (theo mô hình SCOR)
Mô hình SCOR (Supply Chain Operations Reference) phân chia chuỗi cung ứng thành bốn giai đoạn chính:
- Kế hoạch (Plan): Xác định chiến lược tổng thể, dự báo nhu cầu, định giá sản phẩm và quản lý tồn kho.
- Nguồn cung (Source): Quản lý nguồn cung, tìm kiếm, lựa chọn và đàm phán với nhà cung cấp.
- Sản xuất (Make): Biến đổi nguyên liệu thô thành sản phẩm, quản lý chất lượng và vận hành.
- Vận chuyển (Deliver): Quản lý vận chuyển, lưu trữ, đóng gói và phân phối sản phẩm cho khách hàng, bao gồm quản lý đơn hàng và xử lý trả hàng.
10 mô hình chuỗi cung ứng phổ biến
Việc lựa chọn mô hình chuỗi cung ứng cần phù hợp với cấu trúc, mục tiêu và định hướng phát triển của doanh nghiệp.
- Mô hình dòng chảy liên tục (Continuous Flow): Tối ưu hóa dòng chảy hàng hóa, giảm chi phí và thời gian. Phù hợp với hàng hóa có nhu cầu ổn định, ít thay đổi.
- Mô hình phản ứng nhanh (Quick Response): Đáp ứng nhanh chóng và linh hoạt nhu cầu khách hàng. Phù hợp với hàng hóa theo xu hướng hoặc thị trường biến động nhanh (ví dụ: mỹ phẩm, thời trang).
- Mô hình linh hoạt (Agile): Ứng phó linh hoạt với các thay đổi, đáp ứng nhu cầu khách hàng nhanh chóng và hiệu quả. Phù hợp với môi trường cạnh tranh cao, nhu cầu khó dự đoán.
- Mô hình thích ứng (Flexible): Thích ứng với nhu cầu biến động mạnh hoặc theo mùa. Có khả năng khởi động và dừng sản xuất dễ dàng, đáp ứng số lượng nhu cầu cao.
- Mô hình tối ưu chi phí (Cost-Optimized): Tập trung giảm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động, nhấn mạnh phương pháp tinh gọn. Phù hợp với ngành có nhu cầu ổn định, cạnh tranh cao về giá.
- Mô hình đáp ứng tùy chỉnh (Customized Response): Cho phép tùy chỉnh hoạt động và quy trình chuỗi cung ứng để phù hợp với nhu cầu cụ thể của khách hàng (ví dụ: ô tô, nội thất). Dù chi phí cao hơn, giá trị mang lại lớn hơn.
- Mô hình tinh gọn (Lean): Giảm chi phí, hạn chế lãng phí, đảm bảo hiệu quả bằng cách loại bỏ các công đoạn không tạo giá trị. Lý tưởng cho thị trường ổn định.
- Mô hình SCOR (Supply Chain Operations Reference): Khung tham chiếu hoạt động tiêu chuẩn, cung cấp cái nhìn toàn diện và số liệu chuẩn hóa để đo lường, phân tích hiệu suất chuỗi cung ứng.
- Mô hình PDCA (Plan – Do – Check – Act): Công cụ cải tiến liên tục, giúp giải quyết vấn đề bằng chu trình 4 bước: Lên kế hoạch, Thực hiện, Đánh giá, Cải tiến.
- Mô hình Six Sigma (6 Sigma): Tập trung vào việc cải thiện chất lượng quy trình để hạn chế lỗi sai ngay từ gốc, dựa trên dữ liệu thực tế để dự đoán và giảm thiểu sai sót.
Ứng dụng công nghệ trong xây dựng mô hình chuỗi cung ứng hiệu quả như thế nào?
Ứng dụng công nghệ vào chuỗi cung ứng giúp tăng tốc độ – giảm chi phí – nâng cao tính minh bạch và linh hoạt, đặc biệt trong bối cảnh biến động thị trường và xu hướng số hóa mạnh mẽ.
Đặc điểm của chuỗi cung ứng hiệu quả
Một chuỗi cung ứng hiệu quả cần có các đặc điểm sau:
- Đồng bộ với chiến lược và mục tiêu kinh doanh.
- Đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
- Phù hợp với vị thế thị trường.
- Thích ứng nhanh với biến đổi.
Phương án xây dựng chuỗi cung ứng hiệu quả
Để xây dựng chuỗi cung ứng hiệu quả, doanh nghiệp cần:
- Tối ưu hóa tồn kho.
- Xây dựng mối quan hệ đối tác đáng tin cậy.
- Sử dụng công nghệ thông tin.
- Đảm bảo đồng bộ hóa và giao tiếp.
- Liên tục cải tiến.
Chuỗi cung ứng và Cách mạng Công nghiệp 4.0
Công nghiệp 4.0 với các công nghệ như AI, học máy, IoT, tự động hóa đang thay đổi cách sản xuất và phân phối. Quản lý chuỗi cung ứng ngày nay sử dụng công nghệ để trở nên thông minh hơn, tập trung vào khả năng đáp ứng và trải nghiệm khách hàng.
Vai trò của phần mềm ERP trong quản trị chuỗi cung ứng
ERP (Enterprise Resource Planning) là một hệ thống tích hợp quản lý các quy trình kinh doanh cốt lõi, bao gồm cả chuỗi cung ứng. Mục tiêu là tối ưu hóa và điều chỉnh các quy trình logistics và chuỗi cung ứng. Mô-đun Quản lý Chuỗi Cung ứng (SCM) trong ERP giám sát toàn bộ chuỗi cung ứng, quản lý hàng tồn kho, hậu cần, kho bãi và thực hiện đơn hàng, tự động hóa các quy trình như hợp tác, lập kế hoạch, phối hợp và thực thi.
Bizzi và vai trò trong việc tối ưu hoá chi phí chuỗi cung ứng
Bizzi.vn là một nền tảng tự động hóa tài chính chuyên biệt, chủ yếu hỗ trợ các hoạt động back-office tài chính. Mặc dù không phải là một hệ thống SCM toàn diện hay ERP, các tính năng của Bizzi.vn có thể đóng góp đáng kể vào việc tối ưu hóa chi phí và quản lý tài chính trong bối cảnh chuỗi cung ứng, đặc biệt thông qua khả năng tích hợp với các hệ thống ERP hiện có.
- Xử lý hóa đơn tự động (Invoice Processing):
- Tự động hóa xử lý hóa đơn đầu vào bằng RPA và AI, giảm lỗi và thời gian xử lý các giao dịch mua sắm nguyên vật liệu và dịch vụ.
- Tự động đối soát hóa đơn – PO – GR theo thời gian thực, tối ưu hóa chi phí mua hàng và duy trì mối quan hệ tốt hơn với nhà cung cấp.
- Quản lý chi tiêu doanh nghiệp (Bizzi Expense):
- Thiết lập và giám sát ngân sách theo phòng ban/dự án, kiểm soát chi tiêu thực tế so với ngân sách theo thời gian thực.
- Hệ thống phê duyệt chi tiêu tự động giúp đẩy nhanh quá trình duyệt yêu cầu chi tiêu.
- Kiểm soát chặt chẽ các chi phí phát sinh trong quá trình vận hành chuỗi cung ứng (ví dụ: vận chuyển, kho bãi, chi phí hoạt động), giúp giảm lãng phí và tối ưu hóa ngân sách.
- Quản lý công nợ (Accounts Receivable Management – ARM):
- Nhắc nợ tự động và theo dõi các chỉ số công nợ.
- Quản lý công nợ hiệu quả có thể ảnh hưởng đến dòng tiền của các đối tác phân phối hoặc bán lẻ, từ đó gián tiếp hỗ trợ sự ổn định tài chính và luồng hàng hóa trong toàn bộ hệ thống.
- Tích hợp ERP (ERP Integration):
- Khả năng tích hợp liền mạch với các hệ thống ERP hàng đầu (Oracle NetSuite, SAP, Microsoft Dynamics 365 Finance, Odoo).
- Cho phép dữ liệu tài chính được tự động hóa và đồng bộ hóa với các quy trình SCM rộng lớn hơn trong ERP, cung cấp cái nhìn toàn diện và chính xác hơn về chi phí liên quan đến chuỗi cung ứng. Bizzi.vn đóng vai trò là giải pháp bổ sung để nâng cao hiệu quả các quy trình tài chính cụ thể trong khuôn khổ ERP hiện có.
- Kết nối nguồn vốn (Financing):
- Hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn thông qua các tùy chọn tài chính chuỗi cung ứng và tài trợ vốn lưu động.
- Cung cấp nguồn vốn cần thiết để thanh toán đơn đặt hàng hoặc hóa đơn cho nhà cung cấp, giúp duy trì sự liên tục trong hoạt động mua sắm và sản xuất của chuỗi cung ứng, đặc biệt hữu ích cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ để mở rộng kinh doanh.
- Xử lý đơn hàng tự động (Automated Order Processing):
- Tính năng cơ bản để đẩy nhanh doanh số bán hàng nhờ tự động xử lý đơn hàng từ khách hàng.
- Hợp lý hóa bước đầu tiên trong quá trình thực hiện đơn hàng, giúp tăng tốc độ luân chuyển hàng hóa và thông tin trong chuỗi cung ứng.
Bizzi tích hợp và tận dụng sức mạnh của tự động hóa mà không ảnh hưởng đến cách doanh nghiệp vận hành
Kết luận
Mỗi mô hình chuỗi cung ứng có ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với các đặc thù, quy mô và mục tiêu khác nhau của doanh nghiệp. Việc lựa chọn mô hình phù hợp và ứng dụng công nghệ hiệu quả là chìa khóa để tối ưu hóa quy trình sản xuất, quản lý chi phí và đáp ứng nhu cầu khách hàng.
Bizzi.vn với các tính năng tự động hóa tài chính và khả năng tích hợp ERP, đóng vai trò là một giải pháp bổ sung mạnh mẽ, giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí chặt chẽ và cải thiện dòng tiền trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Điều này đặc biệt hữu ích cho các công ty muốn nâng cao hiệu quả back-office tài chính mà không cần thay thế hệ thống quản lý tổng thể.
Để được tư vấn giải pháp phù hợp cũng như trải nghiệm các tính năng của Bizzi, đăng ký đặt lịch ngay tại đây: https://bizzi.vn/dat-lich-demo/