Mô hình quản lý sản xuất đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo doanh nghiệp vận hành hiệu quả, tối ưu hóa chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh. Chính vì thế, cần chọn đúng mô hình phù hợp để đạt được hiệu quả sản xuất – kinh doanh – phát triển bền vững.
Trong bài viết này, Bizzi sẽ giới thiệu 03 mô hình quản lý sản xuất được ứng dụng nhiều nhất thông qua việc phân tích khái niệm, ưu điểm và cách thức áp dụng.
Tổng quan về quản lý sản xuất
Quản lý sản xuất hiệu quả là yếu tố sống còn với doanh nghiệp sản xuất – giúp tối ưu chi phí, nâng cao chất lượng, đáp ứng nhanh thị trường và phát triển bền vững.
Khi kết hợp với công nghệ số (Cloud ERP, MES, AI…), việc ứng dụng mô hình quản lý sản xuất không chỉ chính xác hơn mà còn linh hoạt và thông minh hơn.
Quản lý sản xuất là gì?
Quản lý sản xuất là tập hợp các hoạt động từ lập kế hoạch, tổ chức đến điều hành và kiểm soát hoạt động sản xuất. Mục tiêu chính là tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên (nhân lực, máy móc, nguyên liệu, thời gian) để sản xuất ra sản phẩm/dịch vụ chất lượng, đáp ứng nhu cầu thị trường và đảm bảo lợi nhuận.
Các đặc điểm cơ bản bao gồm:
- Là quá trình lập kế hoạch hiệu quả, giúp điều chỉnh hoạt động và đảm bảo quy trình xuyên suốt.
- Liên quan mật thiết đến quá trình sản xuất thực tế, với sản phẩm/dịch vụ được sản xuất dựa trên thông số kỹ thuật định lượng và chi phí tối thiểu.
- Tổng hợp các nguyên tắc chung cho sản xuất, bao gồm thiết kế cơ sở, kiểm soát hàng tồn kho, thiết kế công việc, kiểm soát ngân sách, kiểm soát chất lượng, nghiên cứu công việc và chi phí.
Vai trò của quản lý sản xuất đối với doanh nghiệp
- Đáp ứng kịp thời: Cung cấp dịch vụ, hàng hóa đến khách hàng đúng lúc.
- Tối ưu hóa chi phí: Giảm chi phí sản xuất thông qua công nghệ và phương thức mới.
- Nâng cao chất lượng: Cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ, tạo dựng uy tín và củng cố lòng trung thành của khách hàng.
- Tăng năng suất: Nâng cao năng suất lao động thông qua đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.
- Môi trường làm việc an toàn: Xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, giảm thiểu rủi ro tai nạn lao động.
Các yếu tố cốt lõi của một mô hình quản lý sản xuất hiệu quả
Để có một mô hình quản lý sản xuất hiệu quả, cần chú trọng các yếu tố sau:
- Thiết kế: Quy trình công nghệ và sản phẩm.
- Dự báo: Nhu cầu sản xuất để nắm rõ thị trường.
- Kiểm soát: Hệ thống sản xuất, chất lượng và hàng tồn kho.
- Năng lực: Quản lý và năng lực sản xuất, xác định quy mô công suất.
- Định vị: Lựa chọn khu vực sản xuất, tiêu thụ phù hợp.
- Phân công/Bố trí: Bố trí mặt bằng, máy móc, dây chuyền.
- Nguồn nhân lực: Lập kế hoạch nguồn lực dựa trên nhu cầu sản xuất.
- Điều độ: Thiết lập lịch trình, phân chia công việc.
3 Mô hình quản lý sản xuất phổ biến nhất
Dưới đây là 3 mô hình quản lý sản xuất phổ biến nhất hiện nay, được áp dụng rộng rãi tùy theo loại hình doanh nghiệp và đặc thù ngành nghề:
Mô hình quản lý sản xuất tinh gọn (Lean Manufacturing/Lean Production)
- Khái niệm: Mô hình quản trị hiện đại tập trung vào giảm thiểu lãng phí và tinh gọn sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh. Nó tập trung vào nhận diện và loại bỏ các hoạt động không tạo ra giá trị cao.
- Các loại lãng phí phổ biến: Tồn kho, quá trình xử lý, sản xuất dư thừa, thời gian chết, vận chuyển, sản phẩm hư hỏng, hoạt động, nguồn nhân lực.
- Lợi ích Mô hình quản lý sản xuất tinh gọn:
- Giảm chi phí vận chuyển, nâng cao khả năng đáp ứng yêu cầu khách hàng.
- Giảm lãng phí và tăng hiệu quả đầu tư, giảm chi phí sản xuất và hạ giá thành
- Sử dụng hiệu quả nguồn lực, hạn chế sản phẩm lỗi, đạt mục tiêu Just In Time.
- Trường hợp ứng dụng: Khi doanh nghiệp có nguồn dữ liệu chưa tốt, sản phẩm tồn kho nhiều, tồn nhiều nguyên vật liệu, khó đạt mục tiêu sản xuất, dự đoán doanh thu lệch, chu kỳ sản xuất kéo dài.
Mô hình quản lý sản xuất Six Sigma
- Khái niệm: Tiêu chuẩn đo lường và quản lý hiệu suất, chất lượng quy trình sản xuất, tìm kiếm và xử lý nguyên nhân gây lỗi từ giai đoạn đầu. Cho phép tối đa 3-4 lỗi trên 1 triệu sản phẩm/quy trình (tỷ lệ lỗi khoảng 0,00034%).
- Lợi ích:
- Tăng lợi nhuận và giảm chi phí, thấu hiểu và tăng sự gắn kết với khách hàng
- Lập chiến lược kinh doanh cụ thể, chú trọng văn hóa doanh nghiệp
- Mở rộng quy mô doanh nghiệp, đảm bảo hệ sinh thái đáp ứng linh hoạt.
- Hướng dẫn áp dụng (Quy trình DMAIC):
-
- Define (Xác định): Nắm rõ chân dung khách hàng, yêu cầu chất lượng, và các khu vực kinh doanh trọng điểm.
- Measure (Đo lường): Thu thập dữ liệu về quy trình sản xuất để đánh giá chất lượng hiện tại.
- Analyze (Phân tích): Xác định khoảng cách giữa mục tiêu và kết quả, nguyên nhân chính của vấn đề.
- Improve (Cải tiến): Thiết kế, phát triển và triển khai các giải pháp giải quyết vấn đề.
- Control (Kiểm soát): Đảm bảo các giải pháp đạt hiệu quả và ổn định, giám sát chỉ số hiệu suất.
Mô hình Quản lý sản xuất lý thuyết các điểm hạn chế (Theory of Constraints – TOC)
- Khái niệm: Phương pháp luận xác định các yếu tố hạn chế (“nút thắt cổ chai”) cản trở việc đạt mục tiêu của doanh nghiệp để cải thiện chúng. Luôn có ít nhất một điểm hạn chế. Hai loại hạn chế chính: Nội bộ (giới hạn của hệ thống và doanh nghiệp) và bên ngoài (ngoài giới hạn hệ thống).
- Mục đích: Tối đa hóa công suất của dây chuyền sản xuất để tạo ra lợi nhuận tối đa. Tập trung vào tối ưu hóa dòng tiền, đầu tư sinh lời và chuyển đổi sản phẩm tồn kho thành sản phẩm tiêu thụ.
- Cách áp dụng (Quy trình 5 bước):
-
- Bước 1: Xác định điểm hạn chế trong hệ thống.
- Bước 2: Khai thác điểm hạn chế: Cải tiến quy trình để đạt công suất tối ưu mà không cần nâng cấp thiết bị.
- Bước 3: Ràng buộc các quy trình khác vào điểm hạn chế: Cải thiện tốc độ các quy trình phụ thuộc.
- Bước 4: Nâng cao năng suất của các điểm hạn chế: Nâng cấp hoặc cải tiến nếu công suất chưa đạt yêu cầu.
- Bước 5: Lặp lại quy trình: Đánh giá lại hệ thống, phát hiện điểm hạn chế mới và lặp lại các bước.
Ứng dụng công nghệ song hành cùng việc áp dụng mô hình quản lý sản xuất
Việc ứng dụng công nghệ song hành với mô hình quản lý sản xuất giúp doanh nghiệp tối ưu hiệu suất, giảm chi phí, tăng tính linh hoạt và kiểm soát toàn diện quy trình sản xuất. Dưới đây là lợi ích và đề xuất các công nghệ hỗ trợ từng mô hình quản lý sản xuất hiệu quả hơn:
Lợi ích vượt trội khi ứng dụng công nghệ
Ứng dụng công nghệ mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho quản lý sản xuất:
- Quản lý đơn hàng: Tổng quan, chi tiết, toàn diện, rút ngắn thời gian làm việc, xây dựng hệ thống dữ liệu toàn diện.
- Nắm rõ thông tin sản xuất: Cập nhật, lưu trữ thông tin về định mức sản phẩm, năng lực, lệnh, kế hoạch và thực tế sản xuất theo thời gian thực.
- Quản lý giá hiệu quả: Nâng cao độ chính xác trong quản lý báo giá, thang bậc giá, hạn chế nhầm lẫn.
- Quản lý kho hiệu quả: Sắp xếp, quản lý kho bãi khoa học, cập nhật thông tin tồn kho, xuất nhập, sản phẩm lỗi, hỗ trợ ra quyết định.
- Quản lý tài chính toàn diện, chính xác: Cập nhật, lưu trữ thông tin hóa đơn, quản lý dòng tiền, kiểm soát ngân sách, hạn chế thâm hụt.
Các giải pháp công nghệ hỗ trợ quản lý sản xuất
- Hệ thống Hoạch định Nguồn lực Doanh nghiệp (ERP)
- Khái niệm và đặc điểm: Hệ thống tích hợp quản lý các quy trình kinh doanh cốt lõi (tài chính, nhân sự, sản xuất, chuỗi cung ứng, bán hàng, mua hàng) theo thời gian thực, cung cấp cái nhìn thống nhất và nguồn thông tin duy nhất. Nhiều hệ thống ERP hiện đại tích hợp AI và phân tích dự đoán.
- Các mô-đun điển hình liên quan đến sản xuất:
- Sản xuất: Hỗ trợ lập kế hoạch và lập lịch sản xuất, lập kế hoạch yêu cầu vật liệu (MRP), kiểm soát sàn nhà máy và quản lý chất lượng.
- Quản lý Chuỗi Cung ứng (SCM): Giám sát toàn bộ chuỗi cung ứng, bao gồm quản lý hàng tồn kho, hậu cần, quản lý kho và thực hiện đơn hàng.
- Mua hàng/Thu mua: Xử lý việc tìm nguồn cung ứng vật liệu và dịch vụ, quản lý nhà cung cấp, tạo và theo dõi đơn đặt hàng.
- Trường hợp sử dụng trong sản xuất: Các nhà sản xuất sử dụng ERP để tối ưu hóa lịch trình sản xuất, quản lý mức tồn kho, đáp ứng mục tiêu chất lượng sản phẩm, và kiểm soát chi phí.
- Ví dụ điển hình: FPT IS đã triển khai hệ thống quản trị nguồn lực SAP ERP cho Gỗ Trường Thành; ERPViet cung cấp các giải pháp ERP toàn diện cho doanh nghiệp sản xuất.
- Hệ thống Quản lý Điều hành Sản xuất (MES)
- Khái niệm và tính năng: Hệ thống quản lý điều hành sản xuất toàn diện, kết nối và thu thập dữ liệu sản xuất theo thời gian thực, số hóa toàn bộ quy trình sản xuất (từ lập kế hoạch, tạo lệnh, quản lý vật tư, theo dõi tiến độ, kiểm soát chất lượng đến quản lý kho thành phẩm), trực quan hóa dữ liệu, tích hợp linh hoạt với các hệ thống khác (ERP, CRM, SCM) và tối ưu hóa nguồn lực.
- Ví dụ điển hình: DACO cung cấp giải pháp SEEACT-MES, đã được triển khai thành công tại Nhà máy Bao bì Tân Long và Nhà máy Bao bì Châu Thái Sơn.
Bizzi.vn và vai trò hỗ trợ quản lý tài chính trong mô hình quản lý sản xuất
Bizzi.vn là nền tảng tự động hóa tài chính chuyên biệt, có thể tích hợp toàn diện với các hệ thống ERP hiện có để tăng cường hiệu quả và độ chính xác trong các quy trình tài chính liên quan đến hoạt động sản xuất. Bizzi được xem là công cụ giúp tối ưu hóa các quy trình back-office tài chính, từ đó gián tiếp hỗ trợ quản lý sản xuất hiệu quả.
Các tính năng liên quan gián tiếp đến sản xuất:
- Xử lý hóa đơn đầu vào (IPA + 3way): Tự động hóa việc xử lý, kiểm tra, đối chiếu hóa đơn với đơn đặt hàng (PO) và phiếu nhập kho (GR) bằng RPA và AI. Tính năng này giúp phát hiện sai lệch, xác minh nhà cung cấp, lưu trữ hóa đơn, đảm bảo tính chính xác và minh bạch của chi phí nguyên vật liệu và các dịch vụ đầu vào cho sản xuất, góp phần tối ưu hóa chi phí sản xuất và giảm thiểu lãng phí tài chính.
- Quản lý chi tiêu doanh nghiệp (Bizzi Expense): Cho phép thiết lập ngân sách theo từng phòng ban hoặc dự án, giám sát chi tiêu so với ngân sách đã phân bổ theo thời gian thực, và cảnh báo khi chi tiêu vượt quá giới hạn. Điều này cực kỳ quan trọng trong việc kiểm soát chặt chẽ ngân sách dành cho các nguồn lực sản xuất (như nguyên vật liệu, chi phí nhân công, bảo trì máy móc), giúp doanh nghiệp duy trì chi phí sản xuất trong giới hạn cho phép.
- Kiểm soát công nợ (ARM): Bao gồm theo dõi công nợ khách hàng và nhà cung cấp, cảnh báo nợ đến hạn và tự động nhắc nợ. Mặc dù không trực tiếp là một phần của quy trình sản xuất, việc quản lý dòng tiền hiệu quả từ việc thu hồi công nợ giúp đảm bảo nguồn tài chính liên tục và ổn định cho các hoạt động sản xuất đã được lên kế hoạch.
- Khả năng tích hợp: Bizzi.vn nhấn mạnh khả năng tích hợp liền mạch với các hệ thống ERP hàng đầu như Oracle NetSuite, SAP, Microsoft Dynamics 365 Finance, Odoo. Chiến lược này cho phép các doanh nghiệp nâng cao các quy trình tài chính cụ thể trong khuôn khổ hệ thống ERP hiện có mà không cần thay thế toàn bộ cơ sở hạ tầng, từ đó cung cấp một cái nhìn toàn diện hơn về dữ liệu tài chính liên quan đến sản xuất.
- Lợi ích liên quan: Bizzi.vn tuyên bố mang lại khả năng tiết kiệm chi phí lên đến 80% so với các giải pháp khác trong việc xử lý hóa đơn và quản lý chi phí, giúp các CEO kiểm soát tài chính hiệu quả thông qua việc thiết lập, kiểm soát và giám sát.
Kết Luận
Các mô hình quản lý sản xuất hiện đại như Lean, Six Sigma và TOC cung cấp những khung khổ mạnh mẽ để doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, nâng cao chất lượng và giảm thiểu lãng phí. Việc ứng dụng công nghệ, đặc biệt là các hệ thống ERP và MES, là yếu tố then chốt để đạt được hiệu quả vượt trội trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0.
Đặc biệt, các giải pháp tự động hóa tài chính như Bizzi.vn đóng vai trò bổ trợ quan trọng. Mặc dù không trực tiếp quản lý sản xuất, Bizzi.vn giúp doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ các chi phí liên quan đến sản xuất thông qua việc xử lý hóa đơn tự động, quản lý chi tiêu và công nợ, cũng như khả năng tích hợp liền mạch với các hệ thống ERP hiện có. Điều này đảm bảo nguồn lực tài chính được sử dụng hiệu quả, góp phần vào sự thành công tổng thể của hoạt động sản xuất và mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp.
Click ngay tại đây để khám phá và dùng thử các tính năng của Bizzi: https://bizzi.vn/dang-ky-dung-thu/.